آکنه و راه های درمان آن

آکنه یک بیماری پوستی بسیار شایع است که اغلب روی صورت، پیشانی، قفسه سینه، شانه‌ها و قسمت بالایی پشت جوش ایجاد می‌کند. دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، نوسانات سطوح هورمون‌ها، استرس، رطوبت بالا و استفاده از محصولات مراقبت شخصی روغنی یا چرب وجود دارد. آکنه معمولاً نوجوانان را مبتلا می‌کند اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.

 

آکنه چیست؟

آکنه یک بیماری شایع پوستی است که در آن مو، سبوم (ماده روغنی)، باکتری‌ها و سلول‌های مرده‌ی پوست منافذ پوست شما را مسدود می‌کنند. این انسدادها باعث ایجاد جوش‌های سرسیاه، سرسفید، ندول‌ها و دیگر انواع جوش می‌شوند. اگر آکنه دارید، بدانید که تنها نیستید. این شایع‌ترین بیماری پوستی است که افراد تجربه می‌کنند. برآورد می‌شود که ۸۰ درصد از افراد ۱۱ تا ۳۰ ساله حداقل شکل خفیفی از آکنه را خواهند داشت و بیشتر افراد در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند.

 

آکنه چه کسانی را مبتلا می‌کند؟

اگرچه این بیماری عمدتاً نوجوانان و بزرگسالان جوان را که متحمل تغییرات هورمونی هستند مبتلا می‌کند، اما بسیاری از افراد تا دهه‌ی ۲۰، ۳۰ و بعد از آن همچنان با آکنه دست و پنجه نرم می‌کنند. برخی حتی برای اولین بار در بزرگسالی دچار آکنه می‌شوند.

 

آکنه بیشتر در کجا ایجاد می‌شود؟

شایع‌ترین نقاطی که ممکن است آکنه داشته باشید، صورت، پیشانی، سینه، شانه‌ها و قسمت بالایی پشت شما هستند. غدد چربی در سراسر بدن شما قرار دارند، اما اینها نقاطی هستند که بیشترین غدد چربی در آنها وجود دارد. بهترین راه برای درمان آکنه به شدت آن بستگی دارد. آکنه می‌تواند خفیف (چند جوش گاه به گاه) متوسط (پاپول‌های التهابی) یا شدید (ندول‌ها و کیست‌ها) باشد.

انواع مختلف آکنه چیست؟

آکنه می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. آنها عبارتند از:

• جوش‌های سرسیاه: برآمدگی‌های باز روی پوست که با چربی اضافی و پوست مرده پر می‌شوند. به نظر می‌رسد کثیفی در برآمدگی رسوب کرده است، اما لکه‌های تیره در واقع به دلیل انعکاس نور نامنظم از فولیکول مسدود‌شده ایجاد می‌شوند.
• جوش‌های سرسفید: برآمدگی‌هایی که در اثر چربی و پوست مرده بسته می‌شوند.
• پاپول‌ها: برآمدگی‌های کوچک قرمز یا صورتی که ملتهب می‌شوند.
• پوستول‌ها: جوش‌های حاوی چرک. آنها شبیه جوش‌های سر سفید هستند که با حلقه‌های قرمز احاطه شده‌اند. در صورت برداشتن یا خراشیدگی می‌توانند باعث ایجاد اسکار شوند.
• آکنه‌ی قارچی (Pityrosporum folliculitis): این نوع زمانی رخ می‌دهد که مخمر بیش از حد در فولیکول‌های مو ایجاد شود. آنها می‌توانند خارش‌دار و ملتهب شوند.
• ندول‌ها: جوش‌های جامدی که در عمق پوست شما قرار دارند. آنها بزرگ و دردناک هستند.
• کیست‌ها: جوش‌های پر از چرک. اینها می‌توانند اسکار ایجاد کنند.

همه‌ی این اشکال آکنه می‌توانند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارند. بهتر است زودتر از پزشک خود کمک بگیرید تا آنها بتوانند بهترین گزینه های درمانی را برای شما تعیین کنند.

 

چه چیزی باعث آکنه می‌شود؟

آکنه عمدتاً یک بیماری هورمونی است که هورمون‌های آندروژن آن را ایجاد می‌کنند که معمولاً در سال‌های نوجوانی و جوانی فعال می‌شوند. حساسیت به این هورمون ها - همراه با باکتری‌های سطح پوست و اسیدهای چرب در غدد چربی - می‌تواند آکنه را ایجاد کنند.

برخی چیزها می‌توانند باعث آکنه شوند و/یا آن را بدتر کنند:

• نوسان سطوح هورمون در طول دوره‌ی قاعدگی خانم‌ها.
• برداشتن زخم‌های آکنه
• پوشاک و سرپوش، مانند کلاه و کلاه ایمنی ورزشی.
• آلودگی هوا و شرایط خاص آب و هوایی به ویژه رطوبت بالا.
• استفاده از محصولات مراقبت شخصی روغنی یا چرب (مانند لوسیون‌های سنگین، کرم‌ها یا موم‌ها و واکس‌های مو) یا کار در محلی که به‌طور معمول با چربی در تماس هستید (مانند کار در رستورانی که در آن سطوح غذای چرب و روغن سرخ کردنی وجود دارد).
• استرس، که هورمون کورتیزول را افزایش می‌دهد، نیز می‌تواند باعث بدتر شدن آکنه شود.
• برخی داروها
• ژنتیک.

بیشتر بخوانید: آلرژی دارویی و علائم آنها

 

آیا شکلات باعث آکنه می‌شود؟

برخی از مطالعات، غذاها و رژیم های غذایی خاص را با آکنه مرتبط می‌دانند. شیر بدون چربی، پروتئین آب پنیر و رژیم‌های غذایی سرشار از قند ممکن است در تشدید آکنه نقش داشته باشند. شکلات به‌طور مستقیم با آکنه مرتبط نیست.

 

چرا بسیاری از نوجوانان دچار آکنه می‌شوند؟

یکی از دلایل آکنه افزایش هورمون‌هایی به نام آندروژن (به ویژه تستوسترون) است که هم زنان و هم مردان آن را تولید می‌کنند. این هورمون‌ها در طول سال‌های نوجوانی در اوج خود هستند.

 

آیا برخی غذاها باعث آکنه می‌شوند؟

در بیشتر موارد، تغییرات هورمونی در بدن باعث ایجاد آکنه می‌شوند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند شیر بدون چربی، پروتئین آب پنیر و رژیم‌های غذایی سرشار از قند ممکن است باعث بروز آکنه شوند، اگرچه این موضوع همچنان بحث‌برانگیز است. خوردن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، به ویژه آنهایی که سرشار از ویتامین C و بتا کاروتن هستند، به کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند خوردن ماهی نیز می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.

 

آیا آکنه می‌تواند اسکار ایجاد کند؟

آکنه گاهی اوقات منجر به اسکار می‌شود. اسکار زمانی اتفاق می‌افتد که آکنه به پوست نفوذ کند و به لایه‌های عمیق‌تر آسیب برساند. التهاب منافذ آکنه را متورم می‌کند و دیواره‌ی منافذ تجزیه می‌شود. البته اسکار می‌تواند منبعی برای اضطراب باشد که طبیعی است. اما قبل از اینکه بتوان آن را درمان کرد، پزشک شما تعیین می‌کند که چه نوع آکنه‌ای باعث ایجاد اسکار شده است.

چندین گزینه‌ی درمانی در دسترس وجود دارد. لایه‌برداری شیمیایی، پوست‌خراشی، لایه‌برداری با لیزر، میکرونیدلینگ و جراحی همگی می‌توانند برای درمان اسکار آکنه استفاده شوند.

 

تشخیص و آزمایش‌ها

آکنه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک می‌تواند آکنه را در طول معاینه‌ی پوست تشخیص دهد. او همچنین ممکن است بپرسد که آیا شما تحت استرس شدید هستید یا سابقه‌ی خانوادگی آکنه دارید که همه‌ی اینها عوامل خطر هستند. همچنین ممکن است از دختران و زنان نوجوان در مورد چرخه‌های قاعدگی آنها سؤال شود، زیرا شیوع آکنه گاهی اوقات مرتبط است. شیوع ناگهانی و شدید آکنه در افراد مسن‌تر گاهی می‌تواند نشانه‌ی بیماری زمینه‌ای دیگری باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

شدت آکنه چقدر می‌تواند باشد؟

متخصصان پوست آکنه را بر اساس شدت رتبه بندی می‌کنند:

• درجه 1 (خفیف): اغلب جوش‌های سرسفید و سرسیاه، با چند پاپول و پوستول.
• درجه 2 (آکنه متوسط ​​یا پوستولی): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد، اغلب روی صورت شما.
• درجه 3 (آکنه نسبتاً شدید یا ندولوسیستیک): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد همراه با ندول‌های گهگاهی ملتهب. کمر و سینه‌ی شما نیز ممکن است مبتلا شود.
• درجه 4 (آکنه ندولوسیستیک شدید): جوش‌ها و ندول‌های متعدد بزرگ، دردناک و ملتهب.

مدیریت و درمان

آکنه چگونه درمان می‌شود؟

پزشک ممکن است برخی از داروهای بدون نسخه را برای بیماری شما پیشنهاد کند. بسته به شدت بیماری، سن شما، نوع آکنه و میزان موثر بودن داروهای بدون نسخه، ممکن است به داروهای تجویزی قوی‌تری نیاز داشته باشید.

استفاده از برخی داروهای ضد بارداری گاهی اوقات می‌تواند به از بین رفتن آکنه‌ی زنان کمک کند. سازمان غذا و داروی آمریکا سه نوع قرص ضد بارداری را برای درمان آکنه تایید کرده است. هر چهار قرص حاوی ترکیبی از استروژن (هورمون جنسی عمده‌ی زنانه) و پروژسترون (شکل طبیعی استروئید است که به تنظیم قاعدگی کمک می‌کند) هستند.

اثربخشی داروها و روش‌های درمانی مختلف ثابت شده است. آنها عوامل زمینه‌ای را هدف قرار می دهند که در آکنه نقش دارند. بسته به شدت بیماری‌تان، ممکن است به حداقل یک یا چند دارو نیاز داشته باشید.

داروهایی که به صورت موضعی استفاده می‌شوند:

• بنزوئیل پراکسید به عنوان یک محصول بدون نسخه (مانند Clearasil®، Stridex®، PanOxyl®) به صورت ژل بدون شستشو یا شستشو در دسترس است. آن باکتری‌های سطحی را هدف قرار می دهد که اغلب آکنه را تشدید می‌کنند. فرمولاسیون‌های شستشوی با غلظت پایین‌تر، کمتر باعث تحریک پوست شما می‌شوند. تحریک (خشکی) یک عارضه‌‌ی جانبی شایع است.
• اسید سالیسیلیک بدون نسخه برای آکنه، به عنوان پاک‌کننده یا لوسیون در دسترس است. آن به برداشتن لایه‌ی بالایی پوست آسیب‌دیده کمک می‌کند. اسید سالیسیلیک سلول‌های مرده‌س پوست را حل می‌کند تا از انسداد فولیکول‌های مو جلوگیری کند.
• اسید آزلائیک یک اسید طبیعی است که در غلات مختلف مانند جو، گندم و چاودار یافت می‌شود. میکروارگانیسم های روی پوست را از بین می‌برد و تورم را کاهش می‌دهد.
• رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A) مانند Retin-A®، Tazorac® و Differin® (که اکنون بدون نسخه در دسترس است) جوش‌های سرسیاه و سرسفید را از بین می‌برند و به جلوگیری از انسداد منافذ، که اولین نشانه‌های آکنه است، کمک می‌کنند. اکثر بیماران کاندیدای رتینوئید‌درمانی هستند. این داروها درمان موضعی نیستند و برای جلوگیری از ایجاد جوش‌های جدید باید در تمام ناحیه پوستی که دچار آکنه شده است استفاده شوند. شایع‌ترین عارضه جانبی، تحریک است که معمولاً با مرطوب کردن و زمان مصرف دارو بهبود می‌یابد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها (انواع موضعی شامل کلیندامایسین و اریترومایسین) باکتری‌های سطحی که باعث تشدید و تحریک تورم آکنه می‌شوند را کنترل می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی که با بنزوئیل پراکسید ترکیب شوند مؤثرتر هستند. داپسون (Aczone®) یک ژل موضعی است که خواص ضد‌باکتریایی نیز دارد و می‌توان از آن برای آکنه‌ی ملتهب استفاده کرد. روزی دو بار روی پوست مالیده می‌شود.

داروهایی که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند:

• آنتی‌بیوتیک‌ها، به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین مانند مینوسایکلین و داکسی‌سایکلین، معمولاً برای درمان آکنه‌ی متوسط ​​تا شدید استفاده می‌شوند.
• داروهای ضد بارداری خوراکی می‌توانند به رفع جوش‌های مرتبط با چرخه‌ی قاعدگی کمک کنند. FDA سه دسته از داروها را برای بیماران آکنه تأیید کرده است. برخی از نام‌های تجاری عبارتند از Estrostep®، Beyaz®، Ortho Tri-Cyclen® و Yaz®.
• ایزوترتینوئین (Amnesteem®، Claravis®، Sotret®)، رتینوئید خوراکی، داروی مؤثری است که فقط برای شدیدترین موارد آکنه استفاده می‌شود. ایزوترتینوئین اندازه‌ی غدد چربی را که در تشکیل آکنه نقش دارند کوچک می‌کند. شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی خشکی است، اما می‌تواند باعث نقص مادرزادی نیز شود. برخی شواهد حاکی از افزایش احتمال ابتلا به کولیت اولسراتیو و افسردگی هستند. به دلیل این خطرات، هرکسی که از این دارو استفاده می‌کند باید در برنامه‌ی مدیریت ریسک مورد تأیید سازمان غذا و دارو به نام iPledge شرکت کند.

سایر درمان‌ها:

بسته به شرایط شما، پزشک ممکن است یکی از این درمان‌های تخصصی را که احتمالاً همراه با دارو باشد، پیشنهاد کند.

• استروئیدها. به‌ندرت می‌توان از استروئیدها برای درمان آکنه شدید استفاده کرد یا برای کاهش التهاب آنها را به ندول‌های بزرگ تزریق کرد.
• لیزر. در حال حاضر، از لیزر عمدتاً برای درمان اسکار آکنه استفاده می‌کنند. لیزر گرما را به کلاژن زخمی زیر پوست می‌رساند، این به واکنش بهبود زخم بدن برای ایجاد کلاژن جدید و سالم متکی است. این کار باعث رشد پوست جدید برای جایگزینی آن می‌شود. انواع مختلفی از لایه‌برداری لیزری - ساینده و غیر ساینده - وجود دارد . متخصص پوست تعیین می‌کند که کدام نوع برای نوع پوست شما و ماهیت اسکارهای آکنه مناسب است.
• لایه‌برداری شیمیایی. در این درمان، از مواد شیمیایی مخصوص برای از بین بردن لایه‌ی بالایی پوست قدیمی استفاده می‌کنند. به‌طور معمول، بعد از برداشتن لایه‌ی بالایی، پوست جدیدی که در آن رشد می‌کند صاف‌تر است و می‌تواند اسکار آکنه را کاهش دهد.

 

آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟

پزشک عمومی می‌تواند آکنه‌ی شما را مدیریت کند. با این حال، هنگامی که آکنه بهبود نمی یابد یا شدید است، باید به یک متخصص پوست دارای بورد تخصصی مراجعه کنید.

 

در انتظار مراجعه به متخصص پوست چه باید انجام دهم؟

شستشوی صورت خود را حداقل روزانه با آب ولرم و پاک‌کننده‌ی ملایم صورت که می‌توانید بدون نسخه بخرید ادامه دهید. محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید و اسید سالیسیلیک مؤثر هستند. همچنین اکنون می‌توانید رتینوئید موضعی، Differin® را بدون نسخه خریداری کرده و طبق دستور از آن استفاده کنید.

 

پیشگیری از آکنه

آیا می‌توان از آکنه پیشگیری کرد؟

پیشگیری از آکنه در طول تغییرات طبیعی هورمونی اگر غیرممکن نباشد دشوار است. اما برخی چیزها می‌توانند کمک کنند:

• صورت خود را روزانه با آب گرم و پاک‌کننده‌ی ملایم صورت بشویید.
• به‌طور منظم از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
• لازم نیست استفاده از آرایش را متوقف کنید، اما سعی کنید از محصولات «غیر کومدون‌زا» استفاده کنید و در پایان هر روز آرایش را پاک کنید.
• دست های خود را از صورت خود دور نگه دارید.

 

چشم‌انداز و پیش‌آگهی در مورد آکنه

در صورت تشخیص آکنه چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

آکنه اغلب در اوایل بزرگسالی از بین می‌رود، اگرچه برخی از افراد همچنان آکنه را در بزرگسالی تجربه می‌کنند. پزشک یا متخصص پوست دارای بورد تخصصی می‌تواند به مدیریت این بیماری دشوار کمک کند.

آیا نگرانی خاصی برای زنان در سنین باروری مبتلا به آکنه وجود دارد؟

بسیاری از درمان‌های موضعی و خوراکی آکنه در دوران بارداری منع مصرف دارند. اگر شما زنی در سنین باروری هستید، مهم است که در مورد درمان آکنه با پزشک خود صحبت کنید و در صورت باردار شدن به آنها هشدار دهید. ایزوترتینوئین به عنوان عامل ایجاد نقایص شدید مادرزادی شناخته شده است و بنابراین، در حین مصرف این دارو، دو روش کنترل بارداری لازم است.

هورمون‌درمانی برای برخی از زنان مبتلا به آکنه مفید است، به ویژه برای آنهایی که با قاعدگی آکنه‌ی آنها عود می‌کند یا کسانی که علائم و نشانه‌های (قاعدگی نامنظم) آندروژن بیش از حد (هورمون مردانه) دارند. هورمون‌درمانی شامل دوز کم استروژن و پروژسترون (قرص های ضد بارداری) یا دارویی به نام اسپیرونولاکتون است که مانع اثر هورمون‌های مردانه در سطح فولیکول‌های مو و غدد چربی می‌شود.

 

چه زمانی باید در مورد آکنه‌ی خود به پزشک مراجعه کنم؟

به محض مشاهده‌ی جوش‌ها به پزشک خود مراجعه کنید تا بتوانید بلافاصله درمان را قبل از ایجاد اسکار شروع کنید.

 

در مورد آکنه چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟

• چه نوع آکنه‌ای دارم؟
• شدت آکنه‌ی من چقدر است؟
• آیا باید به متخصص پوست مراجعه کنم؟
• آیا به ارجاع نیاز دارم؟
• چه داروهای بدون نسخه‌ای را توصیه می کنید؟
• چه داروهای تجویزی را توصیه می کنید؟