تست های تشخیص بیماری های قلبی عروقی

برای ارزیابی وضعیت و سلامت قلب و عروق ، تست ها و آزمایشات مختلفی ممکن است نیاز باشد. در این مقاله به بررسی آزمون ها و روش های تشخیصی مختلف در بیماران مبتلا به بیماری قلب و عروق می‌پردازیم.

 

چک کردن نبض

بررسی نبض بخش بسیار مهمی از چک کردن وضعیت سلامت قلبی عروقی است، در این تست به بررسی تعداد ضربان قلب در یک دقیقه، منظم یا نامنظم بودن نبض و قدرت نبض پرداخته می‌شود.پزشک، پرستار و حتی خودتان می‌توانید نبض خود را بررسی کنید!

 

اندازه گیری فشار خون

اندازه‌گیری بسیار مهمی است که توسط پزشک، پرستار و یا سایر کارکنان سلامت برای تشخیص بیماری های قلبی و عروقی انجام می‌شود و به صورت دو عدد ثبت می‌شود.

• فشار سیستولیک (که همان عدد بزرگتر است): نشانگر فشار رگ‌های خونی به هنگام انقباض قلب است.
• فشار دیاستولیک (که عدد کوچکتر است): نشانگر فشار به هنگام پر شدن دوباره‌ی قلب است.

فشار خون افراد در طول روز بسته به فعالیت‌شان نوسان می‌کند. به عنوان مثال اگر در حال تحرک باشید فشار بالاتری به نسبت زمانی که در حال استراحت هستید خواهید داشت.یک مورد جالب که می‌تواند فشار خون شما را بالا ببرد «اثر روپوش سفید» است! هنگامی که برای اندازه‌گیری فشارخون به پزشک مراجعه می‌کنید مضطرب می‌شوید و فشار خون شما بالاتر از حالت استراحت می‌رود.برای پیشگیری از این مورد سعی کنید آرامش خودتان را حفظ کنید و ریلکس باشید. ممکن است از شما بخواهند که قبل از انجام تست فشار خون شما ۵ دقیقه آرام بنشینید تا فشارتان به فشار استراحت و آرامش نزدیک‌تر شود. اگر دارویی مصرف می‌کنید آن را به اطلاع فردی که فشار خون شما را می‌سنجد برسانید.

برای اطلاعات بیشتر در خصوص فشار خون، می‌توانید مقاله نحوه گرفتن فشارخون را بخوانید.

 

 

اکوکاردیوگرام

که به اختصار به آن «اکو» نیز می‌گویند، به کمک ارسال امواج با فرکانس بالا (امواج فراصوت) تصویری از قلب ایجاد می‌شود.این تست بدون درد است و ممکن است در بیمارستان یا یک کلینیک سرپایی برای بررسی وضعیت قلبی و عروقی انجام شود.

برای انجام این تست ابتدا یک مایع بر روی قفسه سینه بیمار زده می‌شود و یک میله را بر روی قفسه سینه او جا به جا می‌کنند تا بتوان نمای مناسبی از تصویر قلب بیمار دریافت کرد.

این آزمایش موارد زیر را نشان می‌دهد:

• سایز قلب بیمار(آیا قلب بزرگ‌ شده است یا سایز عادی و نرمال دارد؟)
• آیا عضله قلب به درستی منقبض شده و استراحت می‌کند؟
• آیا دریچه‌های قلب و عروق به خوبی کار می‌کنند؟

 

 

الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)

الکتروکاردیوگرام یا ECG یا EKG فعالیت الکتریکی قلب را می‌سنجد. ECG  نشان می‌دهد که در نواحی مختلف قلب چه اتفاقی می‌افتد، آیا ریتم و تعداد ضربان قلب مشکلی دارد؟یا به طور صحیح صورت می‌گیرد؟ ECG (می‌تواند در تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی کمک شایانی کند) بدون درد است و ۵ الی ۱۵ دقیقه برای اجرای آن زمان نیاز است.

برای اطلاعات بیشتر در خصوص الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) و نحوه اجرای آن می‌توانید به مقاله نحوه اتصال لیدهای نوارقلب مراجعه کنید.

 

 

الکتروکاردیوگرافی سیار

الکتروکاردیوگرافی سیار که به آن هولتر یا الکتروکاردیوگرافی ۲۴ ساعته نیز می‌گویند برای ارزیابی آریتمی‌ های قلبی و اختلالات هدایتی قلب در طی یک دوره زمانی طولانی استفاده می‌شود به این صورت که بیمار در یک بازه زمانی یک دستگاه را به شکل کمربند میپوشد و فعالیت‌های روزمره‌ خود را انجام می‌دهد پس از پایان تست، پزشک متخصص قلب نتایج آن را بررسی می‌کند.

 

 

تست ورزش

تست ورزش که به آن Stress Test  یا تست تردمیل هم می‌گویند، مشابه تست الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) است با این تفاوت که فعالیت قلب را به هنگام فعالیت بالای قلب (که در شرایطی مثل راه رفتن روی تردمیل اتفاق می‌افتد) می‌سنجد.این تست نحوه واکنش قلب به فعالیت (ورزش) را ارزیابی می‌کند.

 

 

تست تیلت (تست سنکوپ)

تست تیلت برای یافتن علت سنکوپ و غش کردن بدون دلیل مشخص افراد انجام می‌شود. که در آن پزشک فشار خون و ضربان قلب بیمار را در هنگام خوابیده و ایستاده می‌سنجد.

این تست بررسی می‌کند که آیا علایمی مثل سرگیجه و سردرگمی و غش کردن مرتبط با فشار خون و ضربان قلب بیمار است یا خیر.

این تست به صورت سرپایی و در ویزیت توسط پزشک انجام می‌شود.

 

 

عکس برداری اِم آر آی (MRI)

این تست با کمک ارسال امواج مغناطیسی، از قلب و عروق (رگ های) بیمار عکس برداری می‌کند. این تست بدون درد است و کمک به ارزیابی مشکلات ساختاری و خونرسانی قلب می‌کند.

ام آر آی یک روش عکس برداری دقیق و پرقدرت برای تشخیص بیماری های موجود در بافت‌های بدن از جمله قلب و عروق می‌باشد.

 

 

عکس برداری سی تی قلب (CT)

در این روش دستگاه به دور بیمار می‌چرخد و با ارسال پرتو ایکس (X-Ray) ، عکس با جزئیات بالا از قلب می‌گیرد.

در حال حاضر سی تی اسکن یکی از روش های پیشرفته برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها ازجمله بیماری‌های قلبی و عروقی است. 

 

آزمایش خون

آزمایشات متعددی برای رد کردن سایر بیماری‌های غیر قلبی که ممکن است علایم مشابه بیماری قلبی را نشان دهند یا بررسی وضعیت و مقادیر مختلف سنجه‌های خونی و یا بررسی خون همزمان با شروع یک داروی قلبی جهت اندازه‌گیری و مقایسه تغییرات پس از دریافت دارو انجام می‌شود.این آزمایشات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• شمارش سلول های خونی (FBC): که تعداد سلول‌های گلبول قرمز، گلبول سفید، پلاکت ها و مقدار هموگلوبین خون(حمل کننده اکسیژن خون) را می‌سنجد
• اوره و الکترولیت (U & E): اوره به ارزیابی عملکرد کلیه ها کمک می‌کند و الکترولیت‌ ها هم در پایداری ریتم قلبی نقش دارند
• قند خون (Glucose): که به بررسی میزان قند خون می‌پردازد
• تست‌های عملکردی کبد و تیروئید(LFTs & TFTs): که به بررسی عملکرد کبد و تیروئید می‌پردازند.
• آزمایش تروپونین خون: تروپونین پروتئینی است که به هنگام آسیب عضله قلب به خون آزاد می‌شود و می‌تواند اندازه‌گیری سریع و دقیقی از آسییب قلبی به پزشک دهد و برای افراد مشکوک به حمله قلبی استفاده می‌شود.
• تست کلسترول و چربی خون (Cholesterol level and lipid profile)
• پپتید ناتریورتیک: که می‌تواند نشانگر ایست قلبی باشد

 

آنژیوگرافی قلب (کاتتریزاسیون قلب)

آنژیوگرافی قلب که به آن کاتتر گذاری قلب هم می‌گویند یک روش تهاجمی است که به کمک اشعه ایکس به بررسی رگ های تغذیه کننده عضله قلب می‌پردازد و بهترین روش تشخیصی بیماری قلب و عروق کرونر به حساب می‌آید.

برای انجام تست یک لوله ی دراز و منعطف که به آن کاتتر می‌گویند را از پوست وارد رگ بیمار (از ناحیه داخل ران یا بازو) می‌کنند و آن را به سمت قلب و عروق آن حرکت می‌دهند. از طریق کاتتر ماده حاجب به بیمار تزریق می‌شود تا در عکس برداری با کمک اشعه ایکس، آنژیوگرام که تصویری از وضعیت عروق کرونر است بدست بیاید.

این تصاویر، گرفتگی یا تنگی عروق (که می‌تواند علت علایمی که بیمار با آن مواجه است باشد) را نشان می‌دهد. همچنین این تست ممکن است برای بیماران با مشکل دریچه قلبی نیز انجام شود.

 

 

رادیوگرافی قفسه سینه (Chest X-Ray)

رادیوگرافی قفسه سینه اندازه و شکل قلب و مشکلات قفسه سینه را نشان می‌دهد و می‌تواند اطلاعات بیشتری در خصوص علایمی از بیمار که مرتبط با قلب یا قفسه سینه باشد به پزشک بدهد. همچنین این آزمایش می‌تواند وجود مایعات در ریه را (به علت بیماری قلبی عروقی و یا سایر بیماری‌ها) نمایان کند.

 

 

اسكن خون رسانی ميوكارد (Myocard Perfusion Scan)

از نام‌های دیگر این آزمایش می‌توان به، تصویربرداری هسته ای قلب یا اسکن تالیوم (یا تکنسیم) اشاره کرد.این تست نشان می‌دهد که خونرسانی به بخش‌های مختلف قلب به چه صورت و کیفیتی انجام می‌شود.و در آن مقدار کمی تالیوم (ماده رادیواکتیو) به بیمار تزریق می‌شود و یک دستگاه تصویربرداری به دور بیمار می‌چرخد تا تصویر مناسبی از قلب به کمک ماده تزریقی بدست آورد.

از آن جایی که ماده تزریق شده به بخش‌هایی از قلب که خونرسانی مناسبی ندارند نمی‌رود.آن بخش‌ها قابل تشخیص خواهند بود.

مقادیر خیلی کم استفاده شده از ماده رادیواکتیو در این تست، ایمن به حساب می‌آید.

 

 

منابع
مطالب این مقاله از نظر صحت علمی توسط عرفان زمانی دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی و مرور قرار گرفته است.