معاینات نوزاد در بدو تولد
یک معاینه فیزیکی کامل بخش مهمی از مراقبت از نوزاد است. هر سیستم بدن برای علائم سلامت و عملکرد طبیعی به دقت بررسی می شود. در طی معاینه ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی همچنین به دنبال هر گونه علائم بیماری یا نقص مادرزادی است.
به همه والدین پیشنهاد می شود که نوزاد خود را در عرض ۷۲ ساعت پس از زایمان معاینه فیزیکی کامل انجام دهند. این معاینه شامل آزمایش‌های غربالگری است تا مشخص شود که آیا کودک شما در چشم‌ها، قلب، لگن و در پسران بیضه‌ها (بیضه‌ها) مشکلی دارد یا خیر.
معاینه فیزیکی نوزاد چیست؟
معاینه فیزیکی نوزاد معمولاً قبل از ترخیص در بیمارستان انجام می شود. گاهی اوقات هم در بیمارستان یا کلینیک اجتماعی، مراکز جراحی، مرکز کودکان یا در خانه انجام می شود. در حالت ایده آل، هر دو والدین باید هنگام انجام معاینه در آنجا باشند.
در طول معاینه فیزیکی نوزاد شما، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی دمای بدن، وزن و طول، چشم‌ها، گوش‌ها، دهان، اندام‌ها و بند ناف را بررسی میکند. یک معاینه فیزیکی کامل در اولین روز زندگی انجام می شود تا مطمئن شوید که نوزاد تازه متولد شده شما در سلامت کامل است. این نوع معاینه همچنین می تواند شرایط یا مشکلات خاصی را نشان دهد. اولین معاینه نوزاد تازه متولد شده کامل ترین معاینه است، اما آخرین معاینه نخواهد بود. در طول اولین معاینه فیزیکی کودک شما، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی تون عضلانی، فعالیت، هوشیاری، رنگ پوست را بررسی میکند و آسیب‌هایی را که ممکن است در طول فرآیند زایمان رخ داده باشد، را نیز بررسی میکند.
متخصص مراقبت های بهداشتی که معاینه را انجام می دهد باید توضیح دهد که شامل چه مواردی می شود. این فرد می تواند یک پزشک، ماما یا پرستار باشد که برای انجام معاینه آموزش دیده است. برخی از قسمت های معاینه ممکن است برای کودک شما کمی ناراحت کننده باشد، اما هیچ دردی برای او ایجاد نمی کند. هدف این است که هر گونه مشکل را به موقع شناسایی کنید تا درمان در اسرع وقت آغاز شود. معمولاً هیچ چیز نگران کننده ای پیدا نمی شود. اگر متخصص مراقبت های بهداشتی که معاینه را انجام می دهد، مشکل احتمالی را پیدا کند، ممکن است نوزاد شما را برای آزمایش های بیشتر ارجاع دهد.
در هفته ۶ تا ۸ به شما معاینه فیزیکی دیگری برای کودکتان پیشنهاد می شود، زیرا برخی از شرایطی که بررسی می شود ممکن است مدتی طول بکشد. این معاینه دوم معمولاً توسط پزشک عمومی شما انجام می شود.
معاینه فیزیکی نوزاد چگونه انجام می شود؟
متخصص مراقبت های بهداشتی کودک شما را معاینه فیزیکی کامل می کند. آنها همچنین از شما سؤالاتی در مورد نحوه تغذیه نوزاد، میزان هوشیاری و سلامت عمومی او خواهند پرسید. کودک شما برای بخشی از معاینه باید لباس خود را در بیاورد.
در طول معاینه، متخصص مراقبت های بهداشتی مراحل زیر را طی میکند:
- با یک چراغ قوه مخصوص به چشمان کودک نگاه میکند تا نحوه حرکت و نگاه او را بررسی کند
- به صدای قلب کودک گوش میدهد تا صدای قلب او را بررسی کند
- باسن آنها را بررسی کرده تا مفاصل را بررسی کند
- نوزادان پسر را معاینه میکند تا ببیند آیا بیضه های آنها به داخل کیسه بیضه فرو رفته است یا خیر
معاینه فیزیکی نوزاد چه چیزی را بررسی می کند؟
این معاینه شامل یک بررسی فیزیکی کلی، به علاوه ۴ تست غربالگری مختلف است:
معاینه چشم ها
متخصص سلامت ظاهر و حرکت چشم های کودک شما را بررسی می کند، آنها به دنبال آب مروارید هستند که کدر شدن عدسی شفاف داخل چشم و سایر شرایط است. از هر ۱۰۰۰۰ نوزاد، ۲ یا ۳ نوزاد با آب مروارید در یک یا هر دو چشم متولد می شوند که نیاز به درمان دارند اما معاینه نمی تواند به شما بگوید که چشم کودک شما چقدر ضعیف می بیند.
معاینه قلب
متخصص مراقبت های بهداشتی قلب کودک شما را بررسی می کند. این کار با مشاهده نوزاد، احساس نبض های کودک و گوش دادن به قلب او با گوشی پزشکی انجام می شود. گاهی اوقات سوفل قلب شنیده می شود. سوفل قلب جایی است که ضربان قلب یک صدای اضافی یا غیرعادی دارد که ناشی از اختلال در جریان خون در قلب است. سوفل قلب در نوزادان شایع است. قلب تقریباً در همه مواردی که سوفل شنیده می شود طبیعی است اما حدود ۸ نوزاد از هر ۱۰۰۰ نوزاد به بیماری قلبی مادرزادی مبتلا هستند که نیاز به درمان دارند.
معاینه لگن
برخی از نوزادان دارای مفاصل لگنی هستند که به درستی تشکیل نشده است. این به عنوان دیسپلازی رشدی هیپ (DDH) شناخته می شود. در صورت عدم درمان، DDH می تواند باعث مشکلات لنگی یا مشکلات مفصلی شود. از هر ۱۰۰۰ نوزاد، ۱ یا ۲ نوزاد دچار مشکلات مفصل ران هستند که باید درمان شوند.
معاینه بیضه ها
نوزادان پسر برای اطمینان از قرار گرفتن بیضه های آنها در محل مناسب، بررسی می شوند. در دوران بارداری، بیضه ها در داخل بدن نوزاد تشکیل می شوند. آنها ممکن است تا چند ماه پس از تولد در کیسه بیضه نیفتند. از هر ۱۰۰ نوزاد پسر، حدود ۲ تا ۶ نفر، بیضه ای دارند که ممکن است کم پایین بیایند یا اصلاً پایین نیاید. این مورد باید درمان شود تا از مشکلات احتمالی بعدی مانند کاهش باروری جلوگیری شود.
علائم حیاتی
- درجه حرارت: قادر به حفظ دمای ثابت بدن از ۳۶.۱ درجه سانتیگراد تا ۳۷ درجه سانتیگراد در محیط معمولی اتاق.
- ضربان قلب: به طور معمول ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه. ممکن است زمانی که نوزاد می خوابد کندتر باشد.
- میزان تنفس: به طور معمول ۴۰ تا ۶۰ نفس در دقیقه.
- فشار خون: به طور معمول یک عدد بالا (سیستولیک) بین ۶۰ تا ۸۰ و یک عدد پایین (دیاستولیک) بین ۳۰ تا ۴۵ است.
- اشباع اکسیژن: به طور معمول ۹۵ تا ۱۰۰ درصد در هوای اتاق.
- ظاهر عمومی نوزاد: در این قسمت فعالیت بدنی، تون عضلانی، وضعیت و سطح هوشیاری یا بیدار بودن یا نبودن نوزاد بررسی میشود.
- پوست: در این مورد رنگ، بافت، ناخن، وجود بثورات بر پوست بررسی میشود.
- سر و گردن: در این قسمت موارد زیر بررسی میشود.
- شکل ظاهری
- نقاط نرم باز بین استخوان های جمجمه نوزاد (فونتانل)
- استخوان در بالای قفسه سینه (ترقوه)
- صورت: شامل معاینات چشم، گوش، بینی، گونه. وجود رفلکس قرمز در چشم،دهان، سقف دهان (کام)، زبان، گلو.
- ریه ها: صداهای تنفس، الگوی تنفس مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
- قلب: صداهای قلب و نبض فمورال (در کشاله ران) مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
- شکم: وجود توده یا فتق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
- اندام تناسلی و مقعد: معاینه میشود که مجرای ادرار و مدفوع باز است یا خیر و معمولاً اندام تناسلی مرد و زن تشکیل شده است یا خیر.
ارزیابی سن، اندازه و وزن بارداری
پزشک شما بررسی میکند که آیا نوزاد تازه متولد شده شما دارای تقریباً سن بارداری است که در دوران بارداری شما پیش بینی شده بود یا خیر. اگر کودک شما پوست نازک و شفافی دارد، ماده ای شبیه پنیر به نام ورنیکس که بیشتر بدن او را می‌پوشاند، یا تعداد زیادی موهای نرم و پرزدار به نام لانوگو در سرتاسر بدن او دارد، ممکن است در طیف نارس باشد. از طرف دیگر، اگر پوست نوزاد تازه متولد شده شما کنده می شود یا اصلا ورنیکس وجود ندارد، احتمالاً در طیف پست ترم(post term) هستند.
اندازه و وزن نیز نسبت به سن حاملگی نوزاد تازه متولد شده ارزیابی خواهد شد. نوزادانی که برای سن حاملگی خود کوچک هستند نیز احتمال بیشتری دارد که دچار عوارضی شوند که نیاز به حمایت نوزاد دارند.
وزن و طول
نوزاد تازه متولد شده شما در چند دقیقه اول تولد وزن می شود. ترازو دارای یک نشیمنگاه فلزی است که کودک شما را در حین وزن کردن در گهواره قرار میدهد. یک کاغذ یکبار مصرف سبک بین صندلی و کودک شما قرار می‌گیرد تا نیازی به تماس مستقیم با سطح فلز سرد نداشته باشد. پس از وزن کردن نوزاد، طول و دور سر او اندازه گیری میشود. همه این اندازه‌گیری‌ها با نمودار مقایسه می‌شوند تا مطمئن شویم همه چیز در تناسب است.
ستون فقرات
در این معاینه نوزاد تازه متولد شده شما برای هر گونه شواهدی از اسپینا بیفیدا، که یک نقص لوله عصبی است که در آن بخشی از پوشش خارجی ستون فقرات غیر طبیعی است، بررسی می شود.
بازوها و پاها
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی بررسی میکند که هر بازو دارای نبض باشد، طول هر پا یکسان باشد، و همه دست‌ها و پاها علائم طبیعی حرکت و قدرت را نشان دهند. بازوها، پاها، دست ها، انگشتان دست و پاهای نوزاد شما برای هر گونه ناهنجاری مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. برخی از ناهنجاری ها مانند پاچنبری، وضعیتی که قسمت جلوی پا به سمت داخل چرخیده است، با جراحی قابل اصلاح است. دررفتگی مفصل ران در بدو تولد یکی دیگر از ناهنجاری های رایج است که می‌توان آن را با ترکیبی از آتل و گاهی اوقات جراحی، اصلاح کرد.
بند ناف و جفت
بند ناف نوزاد و جفت شما نیز به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی منظم بررسی می شود. بند ناف معمولا شامل دو شریان و یک ورید است. ممکن است از بند ناف نوزادتان نمونه خون گرفته شود، به خصوص اگر نوزاد رنگ پریده باشد، تا سطح هموگلوبین و گروه خون او مشخص شود. تعیین اینکه آیا نوزاد در دوران بارداری ناسازگاری گروه خونی با مادر خود داشته است یا خیر، مهم است زیرا ناسازگاری گروه خونی با زردی نوزاد همراه است.
آیا کودک من باید معاینه شود؟
هدف از معاینه شناسایی هر یک از مشکلات به موقع است تا درمان در اسرع وقت آغاز شود. معاینه ها به شدت برای کودک شما توصیه می شود، اما اجباری نیست. شما می توانید تصمیم بگیرید که کودک خود را برای هر یک یا همه شرایط معاینه و غربالگری کنید.
اگر نگرانی دارید، باید با ماما یا متخصص مراقبت های بهداشتی که معاینه را ارائه می دهد صحبت کنید.
چه زمانی به نتایج خواهیم رسید؟
متخصص مراقبت های بهداشتی که معاینه را انجام می دهد بلافاصله نتایج را به شما می دهد. اگر کودک شما نیاز به ارجاع برای آزمایشات بیشتری داشته باشد، آن ها در این مورد با شما در آنجا و بعد نیز صحبت خواهند کرد. نتایج در پرونده سلامت شخصی کودک شما ثبت خواهد شد. شما باید این را به درستی نگه دارید و هر زمان که کودکتان به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کرد آن را در اختیار داشته باشید.
اگر نگرانی دارید، می توانید آن را با ماما یا متخصص مراقبت های بهداشتی که معاینه را انجام می دهد در میان بگذارید.
سخن آخر
معاینه اولیه عموما در ۲۴ ساعت اول تولد برای تعیین سلامت عمومی نوزادان و شناسایی هر گونه علائمی که ممکن است نیاز به ارزیابی بیشتر داشته باشد، حیاتی است. رویکردهای زیادی برای معاینه نوزاد وجود دارد که بسیاری از آنها قابل قبول هستند. در هر روشی، مهمترین جنبه حفظ نظم معاینه تا حد ممکن است تا اطمینان حاصل شود که هیچ بخشی از آن از دست نرفته است.
این مقاله توسط سید مصطفی زمانی،دانشجوی پزشکی گردآوری و صحت علمی آن مورد تائید قرار گرفت.