صدای دوم قلب

توجه به صدای قلب و معاینه آن توسط پزشک برای تشخیص انواع بیماری و به نوعی پیشگیری از آن‌ها بسیار پر اهمیت است. مهمترین عضو حیاتی بدن که وظیفه پمپاژ خون در کل بدن را بر عهده دارد، مانند ماشینی است که صدای موتور، کیفیت کارکرد آن را مشخص می‌کند. در این مقاله به برخی صداهای دیگر این عضو حیاتی موسوم به صدای دوم قلب می‌پردازیم.

 

جداشدگی فیزیولوژیک (Physiological Splitting)

صدای دوم قلب (S2) به دلیل بسته شدن دریچه آئورت و به دنبال آن بسته شدن دریچه پولمونری به وجود می‌آید. بررسی دقیق جداشدگی و شدت صدای دوم قلب می‌تواند وجود بسیاری از ناهنجاری‌های قلبی را نشان دهد.
نمونه صدای اینجا جداشدگی نرمال فیزیولوژیک صدای دوم قلب را نشان می‌دهد. فاصله جداشدگی بین صفر تا 80 میلی‌ ثانیه، بسته به فاز چرخه تنفس می‌تواند متفاوت باشد.
جز آئورتیک صدای دوم قلب (S2A) بر جز پولمونری (S2P) مقدم‌تر است.

محل سمع: پولمونری
وضعیت: سوپاین

 

جداشدگی مقاوم (Persistent Splitting)

فاصله جداشدگی مداوم صدای دوم قلب بین 30 میلی‌ ثانیه در بازدم عمیق و 60 میلی‌ ثانیه در دم عمیق متفاوت است.
در جداشدگی نرمال فیزیولوژیک صدای دوم قلب، در بازدم عمیق جداشدگی وجود ندارد. درحالی‌که در جداشدگی مقاوم، صدای دوم قلب در هر دو حالت دم و بازدم وجود دارد، هرچند درجه آن در بازدم کاهش پیدا می‌کند.
این نوع جداشدگی با بلوک شاخه راست همراهی دارد که در آن سیگنال الکتریکی که باعث انقباض بطن راست می‌شود بلوک شده است.

محل سمع: پولمونری
وضعیت: سوپاین

 

جداشدگی ثابت (Fixed Splitting)

فاصله جداشدگی ثابت صدای دوم قلب در طول دم و بازدم ثابت و به مقدار 60 میلی‌ثانیه باقی می‌ماند.
جداشدگی ثابت صدای دوم قلب (همراه با سوفل‌ها) نشان‌دهنده نقص دیواره بین دهلیزی (Atrial septal defect) است که یک نقص مادرزادی قلب است که در آن دیواره بین دهلیزی کامل نشده است و درنتیجه سوراخی بین دهلیز چپ و راست وجود دارد.
در این نمونه سوفل حذف‌ شده است تا شما بتوانید بر روی جداشدگی ثابت صدای دوم قلب تمرکز کنید. در مقالات دیگر می‌توانید جداشدگی ثابت S2 به همراه سوفل در نقص دیواره بین دهلیزی را بشنوید.

محل سمع: پولمونری
وضعیت سوپاین

 

جداشدگی ثابت و افزایش شدت جز آئورت (Increased Aortic Intensity)

نمونه صدای دوم قلب (S2) را همراه با جداشدگی ثابت و افزایش شدت جز آئورتی نشان می‌دهد. این الگو در افزایش فشار خود شدید و طولانی‌ مدت دیده می‌شود که در آن فشان آئورت به‌ شدت افزایش پیداکرده است.
در این نمونه از جداشدگی ثابت S2 استفاده‌شده است تا تمرکز بر نسبت شدت جز آئورتی و پولمونری صدای دوم قلب راحت‌‌تر شود.
این وضعیت براثر افزایش فشارخون اولیه به وجود می‌آید که همراه با افزایش ضخامت دیواره بطن چپ نیز هست.

محل سمع: آئورتیک
وضعیت: نشسته
 

جداشدگی ثابت و کاهش شدت جز آئورت (Decreased Aortic Intensity)

این نمونه صدای دوم قلب (S2) را همراه با جداشدگی ثابت و جز آئورتی که شدت آن کاهش پیداکرده است نشان می‌دهد. در اینجا نیز از جداشدگی ثابت استفاده‌ شده است تا به شما برای تشخیص تفاوت شدت بین جز آئورتی و پولمونری S2 کمک شود.
این الگو در افزایش فشار ریوی شدید و طولانی‌مدت که در آن فشار شریان پولمونری به‌شدت افزایش پیداکرده است دیده می‌شود. این وضعیت همراه با افزایش ضخامت دیواره بطن راست است.

محل سمع: پولمونری
وضعیت نشسته
 

کلیک انتهای سیستول (Late Systolic Click)

برخی صداهای مشخص جداشدگی صدای دوم قلب را تقلید می‌کنند. یکی از این وضعیت‌ها کلیک انتهای سیستول به‌ علاوه صدای دوم منفرد قلب است. با توجه به اینکه کلیک انتهای سیستول دقیقاً قبل از S2 شنیده می‌شود به‌راحتی می‌توان این دو را با جداشدگی S2 اشتباه گرفت.
به این دو صدا با دقت گوش دهید. اگر اولین صدا فرکانس بالاتر و طول مدت کوتاه‌تری از دومین صدا داشته باشد، این کلیک انتهای سیستول است که به دنبال آن صدای دوم منفرد قلب آمده است.
یک راه دیگر افتراق کلیک انتهای سیستول از جداشدگی S2، جابجا کردن استتوسکوپ به ناحیه پولمونری است. در این ناحیه کلیک انتهای سیستول محو می‌شود و شما فقط صدای دوم منفرد قلب را خواهید شنید.
کلیک انتهای سیستولی براثر دژنراسیون لت‌های دریچه میترال ایجاد می‌شود. دژنراسیون باعث می‌شود که بسته شدن لت‌ها در انتهای سیستول صدای کلیک مانندی را به وجود بیاورند.

محل سمع: میترال
وضعیت: سوپاین
 

پلاپ تومور (Tumor Plop)

صدای دیگری که جداشدگی صدای دوم قلب را تقلید می‌کند صدای دوم منفرد قلبی که به دنبال آن پلاپ تومور (یک صدای گذرا در ابتدای دیاستول) آمده است.
اگر استتوسکوپ را به ناحیه پولمونری جابجا کنید پلاپ تومور محو می‌شود. اگر در ناحیه پولمونری همچنان دو صدای مجزا شنیده می‌شد، به‌ احتمال‌ زیاد آنچه می‌شنوید یک جداشدگی صدای دوم قلب است.
زمان و فرکانس پلاپ تومور با صدای سوم گالوپ قلب یکسان است و نمی‌توان این دو را از یکدیگر متمایز نمود.

محل سمع: میترال
وضعیت: سوپاین
 

صدای اسنپ باز شدن (Opening Snap)

صدای اسنپ باز شدن در ابتدای دیاستول همراه با صدای دوم منفرد قلب می‌تواند جداشدگی صدای دوم قلب را تقلید کند.
یک صدای اسنپ باز شدن براثر ضخیم شدگی لت‌های دریچه به وجود می‌آید. وقتی لت‌ها باز می‌شوند صدای کوتاه و تیزی را ایجاد می‌کنند. هرچقدر شدت ضخیم شدگی بیشتر باشد صدای اسنپ باز شدن زودتر در دیاستول رخ می‌دهد. در این نمونه شما صدای اسنپ بازشدنی را می‌شنوید که 75 میلی‌ثانیه بعد از آغاز صدای دوم قلب ایجاد می‌شود.

محل سمع: میترال
وضعیت: سوپاین
 

منبع: نبض (نبض هوشمند سلامت)