حقایقی که باید درباره اسپوندیلیت آنکیلوزان بدانید

• اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتریت است که التهاب مزمن ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک (ساکروایلئیت) از علائم آن است.
• آن متعلق به گروهی از بیماری‌های آرتریت است که باعث التهاب مزمن ستون فقرات (اسپوندیلوآرتروپاتی) می‌شوند.
• اسپوندیلیت آنکیلوزان مردان را دو تا سه برابر بیشتر از زنان مبتلا ‌می‌کند.
• آن یکی از علل کمردرد در نوجوانان و جوانان است.
• استعداد ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان به‌طور ژنتیکی به ارث می‌رسد.
• ژن HLA-B27 را ‌می‌توان در خون اغلب بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان تشخیص داد.
• اسپوندیلیت آنکیلوزان همچنین می‌تواند چشم ‌ها، قلب، ریه‌ها و گاهی اوقات کلیه‌ها را درگیر کند.
• درمان بهینه‌ی اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل داروهای کاهش‌دهنده‌ی التهاب یا سرکوب ایمنی، فیزیوتراپی و ورزش است.

 

اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی التهاب مزمن ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک است. مفاصل ساکروایلیاک در قاعده‌ی کمر قرار دارند، که در آن استخوان خاجی (استخوان درست بالای دنبالچه) با استخوان‌های ایلیاک (استخوان‌های دو طرف کفل‌های فوقانی) لگن برخورد ‌می‌کند. التهاب مزمن در این نواحی باعث درد و سفتی در و اطراف ستون فقرات از جمله گردن، وسط پشت، کمر و کفل‌ها ‌می‌شود. با گذشت زمان، التهاب مزمن ستون فقرات (اسپوندیلیت) ‌می‌تواند به چسباندن کامل مهره‌ها به یکدیگر (جوش‌خوردگی) منجر شود، فرآیندی که به آن انکیلوز گفته ‌می‌شود. آنکیلوز باعث از بین رفتن تحرک ستون فقرات ‌می‌شود.

اسپوندیلیت آنکیلوزان همچنین یک بیماری سیستمیک است، به این معنا که ‌می‌تواند، نه فقط ستون فقرات، بلکه بافت‌های سراسر بدن را درگیر کند. بر این اساس، ‌می‌تواند باعث التهاب و آسیب به سایر مفاصل دور از ستون فقرات به‌صورت آرتریت و همچنین به سایر اندام‌ها مانند چشم‌ها، قلب، ریه‌ها و کلیه‌ها شود. اسپوندیلیت آنکیلوزان دارای ویژگی های مشترک بسیاری با چندین بیماری آرتریت دیگر مانند آرتریت پسوریاتیک، آرتریت واکنشی (که قبلاً بیماری رایتر نامیده می‌شد) و آرتریت مرتبط با بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. هر یک از این بیماری‌ها آرتروز ‌می‌تواند باعث بیماری و التهاب در ستون فقرات، سایر مفاصل، چشم‌ها، پوست، دهان و اندام‌های مختلف شوند. این بیماری‌های آرتریت، با توجه به شباهت‌ها و استعداد آنها به ایجاد التهاب ستون فقرات، در مجموع «اسپوندیلوآرتروپاتی» نامیده ‌می‌شوند. اسپوندیلیت آنکیلوزان یکی از بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی در نظر گرفته ‌می‌شود، زیرا ‌می‌تواند باعث ایجاد علائمی در عضلات و مفاصل شود.

اسپوندیلیت آنکیلوزان در مردان دو تا سه برابر بیشتر از زنان است. در زنان، مفاصل دور از ستون فقرات بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند. اسپوندیلیت آنکیلوزان همه‌ی گروه‌های سنی از جمله کودکان را مبتلا می‌کند. هنگامی که کودکان را مبتلا ‌می‌کند، به آن اسپوندیلیت انکیلوزان کودکان می‌گویند. شایع‌ترین سن شروع علائم در دهه‌ی دوم و سوم زندگی است. اسپوندیلیت آنکیلوزان اغلب به اختصار AS نامیده ‌می‌شود و بیماری بچترو نامیده شده است.

 

 

علت اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

اعتقاد بر این است که استعداد ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان به‌طور ژنتیکی به ارث می رسد و اکثریت (نزدیک به %90) افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان با ژنی به نام ژن HLA-B27 متولد ‌می‌شوند. آزمایش‌های خون برای شناسایی نشانگر ژن HLA-B27 ایجاد شده‌اند و درک ما را از رابطه‌ی بین HLA-B27 و اسپوندیلیت آنکیلوزان بیشتر کرده‌اند. به نظر می‌رسد که ژن HLA-B27 تنها استعداد ایجاد اسپوندیلیت آنکیلوزان را افزایش ‌می‌دهد، در حالی که برخی از عوامل دیگر، شاید عوامل محیطی، برای ظاهر شدن یا بروز بیماری ضروری هستند. به عنوان مثال، در حالی که %7 از جمعیت ایالات متحده دارای ژن HLA-B27 هستند، تنها %1 جمعیت در واقع به بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا هستند. در شمال اسکاندیناوی (لاپلند)، %8/1 از جمعیت مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند در حالی که %24 جمعیت عمومی دارای ژن HLA-B27 هستند. به نظر می‌رسد حتی در بین افرادی که آزمایش خون HLA-B27 آنها مثبت است، خطر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان بیشتر با وراثت مرتبط باشد. در افراد HLA-B27 مثبت که خویشاوندان مبتلا به این بیماری دارند، خطر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان %12 است (شش برابر بیشتر از افرادی که بستگان مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ندارند). این بدان معناست که همه‌ی افرادی که این ژن را دارند به اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا نمی‌شوند.

ژن‌های دیگری، از جمله ARTS1 و IL23R، نیز شناسایی شده‌اند که با اسپوندیلیت آنکیلوزان مرتبط هستند. به‌نظر می رسد این ژن‌ها در تأثیرگذاری بر کارکرد سیستم ایمنی نقش دارند. پیش‌بینی ‌می‌شود محققان پزشکی، با درک اثرات هر یک از این عوامل خطر ژنی شناخته شده، پیشرفت قابل توجهی در کشف درمانی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان داشته باشند.

چگونگی بروز و تداوم التهاب در اندام‌ها و مفاصل مختلف در اسپوندیلیت آنکیلوزان موضوع تحقیقات فعال سلامت است. هر فردی اغلب الگوی منحصر‌به‌فرد خود را از  تظاهرات بالینی و فعالیت بیماری دارد. التهاب اولیه ممکن است در نتیجه‌ی فعال شدن سیستم ایمنی بدن، احتمالاً توسط یک عفونت باکتریایی قبلی یا ترکیبی از میکروب‌های عفونی باشد. سیستم ایمنی بدن، بعد از فعال شدن، قادر به خاموش کردن خود نیست، حتی اگر عفونت باکتریایی اولیه مدت طولانی فروکش کرده باشد. التهاب مزمن بافت ناشی از فعال شدن مداوم سیستم ایمنی بدن در غیاب عفونت فعال، نشانه‌ی بیماری خودایمنی التهابی است.

 

علائم و نشانه‌های اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان به التهاب ستون فقرات، مفاصل و سایر قسمت‌های بدن مرتبط هستند. خستگی علامت رایج مرتبط با التهاب فعال است. التهاب ستون فقرات باعث درد و سفتی در کمر، ناحیه‌ی وسط پشت، ناحیه‌ی بالای کفل‌ها، گردن و بقیه‌ی ستون فقرات ‌می‌شود. شروع درد و سفتی معمولاً تدریجی است و با کاهش دامنه‌ی حرکتی که طی ماه‌ها قابل‌توجه است، به تدریج بدتر می‌شود. گاهی اوقات، شروع سریع و شدید است (عود). درد ناحیه‌ی کمر (کمر درد) و درد کفل تظاهرات شایع التهاب فعال در ستون فقرات کمری و مفاصل ساکروایلیاک هستند. علائم درد و سفتی اغلب در صبح یا پس از دوره‌های طولانی عدم تحرک بدتر ‌می‌شوند. حرکت، گرما و دوش آب گرم اغلب باعث کاهش درد و سفتی در صبح ‌می‌شوند. چون اسپوندیلیت آنکیلوزان اغلب نوجوانان را مبتلا می‌کند، گاهی اوقات شروع کمردرد را به اشتباه به آسیب‌های ورزشی در بیماران جوان‌تر نسبت می‌دهند.

کسانی که التهاب مزمن و شدید ستون فقرات دارند، ‌ممکن است به جوش‌خوردگی کامل استخوان ستون فقرات (آنکیلوز) دچار شوند. پس از جوش‌خوردگی، درد در ستون فقرات ناپدید ‌می‌شود، اما فرد مبتلا به طور کامل تحرک ستون فقرات را از دست ‌می‌دهد. این ممکن است به یک حالت رو به جلوی کمی خمیده منجر گردد. این مهره‌های جوش‌خورده، به‌ویژه هنگامی‌که درگیر تروما، نظیر تصادفات وسایل نقلیه موتوری هستند، شکننده و در برابر شکستگی آسیب‌پذیر هستند. شروع ناگهانی درد و تحرک در ناحیه‌ی ستون فقرات این بیماران ‌می‌تواند نشان دهنده‌ی شکستگی استخوان باشد. قسمت تحتانی گردن (ستون فقرات گردنی) شایع ترین ناحیه برای چنین شکستگی‌هایی است.

اسپوندیلیت و آنکیلوز مزمن باعث انحنای رو به جلو در بالاتنه (ستون فقرات سینه‌ای) ‌می‌شوند که ظرفیت تنفس را محدود ‌می‌کند. اسپوندیلیت همچنین ‌می‌تواند محل اتصال دنده‌ها به ستون فقرات فوقانی را درگیر کند و ظرفیت ریه را محدودتر سازد. اسپوندیلیت آنکیلوزان ‌می‌تواند باعث التهاب و زخم ریه‌ها شده و سبب سرفه و تنگی‌نفس، به‌ویژه با ورزش و عفونت، شود. بنابراین، مشکل تنفسی ‌می‌تواند یک عارضه‌ی جدی اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد.

افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است در مفاصل دیگری به جز ستون فقرات نیز دچار آرتروز شوند. این ویژگی بیشتر در زنان رخ ‌می‌دهد. بیماران ممکن است متوجه درد، سفتی، داغی، تورم، گرما و/یا قرمزی در مفاصلی مانند لگن، زانو و مچ پا شوند. گاهی اوقات، مفاصل کوچک انگشتان پا ممکن است ملتهب شوند یا به شکل «سوسیس» درآیند. التهاب ‌می‌تواند در غضروف اطراف استخوان سینه (کوستوکندریت) و همچنین در تاندون‌هایی که در آنها ماهیچه‌ها به استخوان می‌چسبند (تاندونیت) و در اتصالات رباط به استخوان (انتزیت) رخ دهد. برخی از افراد مبتلا به این بیماری دچار التهاب تاندون آشیل می‌شوند که باعث درد و سفتی در پشت پاشنه پا می‌شود، به‌ویژه زمانی‌که در حال بالا رفتن به طبقه‌ی بالا با پا فشار وارد می‌کنند. التهاب بافت‌های کف پا، فاشئیت کف پا، بیشتر در افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان رخ می‌دهد.

سایر نواحی بدن که تحت تأثیر اسپوندیلیت آنکیلوزان قرار می‌گیرند عبارتند از: چشم‌ها، قلب و کلیه‌ها. بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است دچار التهاب عنبیه (آیریتیس)، قسمت رنگی چشم، شوند. مشخصه‌ی آیریتیس قرمزی و درد در چشم، به خصوص هنگام نگاه کردن به نور زیاد، است. حملات مکرر آیریتیس ‌می‌تواند هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه چشم نیز ممکن است ملتهب شوند؛ به این بیماری یووئیت می‌گویند. آیریتیس و یووئیت می‌توانند از عوارض جدی اسپوندیلیت آنکیلوزان باشند که می‌توانند به چشم آسیب برسانند و بینایی را مختل کنند و ممکن است به مراقبت فوری متخصص چشم (چشم‌پزشک) نیاز داشته باشند. در بخش درمان زیر، به بحث در مورد درمان‌های پزشکی خاص برای التهاب جدی چشم پرداخته می‌شود. (لازم به ذکر است که آیریتیس و التهاب ستون فقرات ‌می‌تواند در اشکال دیگر آرتریت نظیر آرتریت واکنشی [که قبلاً سندرم رایتر نامیده می‌شد]، آرتریت پسوریاتیک و آرتریت بیماری التهابی روده رخ دهد.)

یک عارضه‌ی نادر اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل اسکار سیستم الکتریکی قلب است که باعث کندی غیرعادی ضربان قلب (موسوم به بلوک قلب) ‌می‌شود. در این بیماران ممکن است ضربان‌ساز قلب برای حفظ ضربان و بازده‌ی قلب کافی لازم باشد. در برخی دیگر، نزدیک‌ترین قسمت آئورت به قلب ممکن است ملتهب شود و در نتیجه دریچه‌ی آئورت نشت کند. در این حالت، بیماران ممکن است دچار تنگی نفس، سرگیجه و نارسایی قلبی شوند.

اسپوندیلیت پیشرفته ‌می‌تواند به رسوب مواد پروتئینی به نام آمیلوئید در کلیه‌ها منجر شود و باعث نارسایی کلیه گردد. بیماری پیشرونده کلیه ‌ممکن است سبب خستگی مزمن و حالت تهوع شود و نیاز به حذف مواد زائد انباشته شده در خون توسط دستگاه فیلتر (دیالیز) داشته باشد.

 

 

چه تخصص‌هایی از متخصصان مراقبت‌های بهداشتی به درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌پردازند؟

متخصصان مراقبت‌های بهداشتی که اسپوندیلیت آنکیلوزان را درمان ‌می‌کنند شامل پزشکان مراقبت‌های اولیه، متخصصان داخلی، پزشکان خانواده و پزشکان عمومی و همچنین ارتوپدها هستند. روماتولوژیست‌ها فوق‌تخصص طب داخلی هستند که علاقه‌ی خاصی به تشخیص و درمان بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان دارند.

 

آزمایش های لازم برای تشخیص بیماری

تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان بر اساس ارزیابی علائم بیمار، معاینه‌ی فیزیکی، یافته‌های ‌رادیوگرافی (‌رادیوگرافی ساده و همچنین مطالعات MRI) و آزمایش‌های خون است. سفتی، درد و کاهش دامنه‌ی حرکتی ستون فقرات از ویژگی‌های کمردرد التهابی اسپوندیلیت آنکیلوزان است. علائم شامل درد و سفتی صبحگاهی ستون فقرات و نواحی خاجی همراه با یا بدون التهاب در سایر مفاصل، تاندون‌ها و اندام‌ها است. علائم اولیه‌ی اسپوندیلیت آنکیلوزان ‌می‌تواند بسیار فریبنده باشد، زیرا سفتی و درد در ناحیه‌ی کمر را می‌توان در بسیاری از بیماری‌های دیگر مشاهده کرد. این ‌می‌تواند به ویژه در زنانی که اغلب (هر چند نه همیشه) درگیری خفیف ستون فقرات دارند، بسیار ظریف باشد. ممکن است قبل از اینکه تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان در نظر گرفته شود سالها از بیماری گذشته باشد. معاینه ‌می‌تواند علائم التهاب و کاهش دامنه‌ی حرکتی مفاصل را نشان دهد. این ‌می‌تواند به ویژه در ستون فقرات آشکار شود. انعطاف‌پذیری کمر و/یا گردن ممکن است کاهش یابد. ممکن است حساسیت مفاصل ساکروایلیاک بالای کفل‌ها وجود داشته باشد. انبساط قفسه‌ی سینه با تنفس کامل ‌ممکن است به‌دلیل سفتی دیواره‌ی قفسه سینه محدود شود. افراد به‌شدت مبتلا ممکن است حالت خمیده داشته باشند. پزشک می‌تواند التهاب چشم (یووئیت یا آیریتیس) را با افتالموسکوپ ارزیابی کند.

ناهنجاری‌های ‌رادیوگرافی ستون فقرات و وجود نشانگر ژنتیکی HLA-B27 که با آزمایش خون شناسایی می‌شود، سرنخ‌های بیشتری را برای تشخیص نشان می‌دهند. سایر آزمایش‌های خون ممکن است شواهدی از التهاب در بدن را ارائه دهند. به عنوان مثال، آزمایش خونی به‌نام میزان رسوب‌گذاری یک نشانگر غیر‌اختصاصی برای التهاب در سراسر بدن است و اغلب در شرایط التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان افزایش می‌یابد. آزمایش‌های ‌رادیوگرافی از مفاصل ساکروایلیاک ‌می‌توانند علائم التهاب و فرسایش استخوان را نشان دهند. ‌رادیوگرافی ستون فقرات ‌می‌تواند به تدریج صاف شدن، «مربع شدن» مهره‌ها و جوش‌خوردگی مرحله‌ی پایانی یک مهره به مهره‌ی بعدی (آنکیلوز) را نشان دهد. جوش‌خوردگی در بالا و پایین ستون فقرات ‌می‌تواند به ظاهر «ستون مهره‌ی خیزرانی» در آزمایش‌های رادیوگرافی همراه با از دست دادن کامل تحرک منجر شود.

آزمایش ادرار اغلب برای بررسی ناهنجاری‌های همراه کلیه و همچنین برای حذف امراض کلیوی انجام ‌می‌شوند که ممکن است باعث ایجاد کمردرد شود که شبیه اسپوندیلیت آنکیلوزان است. بیماران همچنین به طور همزمان از نظر علائم و نشانه‌یهای دیگر اسپوندیلوآرتروپاتی‌های مرتبط مانند پسوریازیس، بیماری مقاربتی، اسهال خونی (آرتریت واکنشی یا بیماری رایتر) و بیماری التهابی روده (کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون) مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

درمان‌های خانگی اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

فیزیوتراپی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل دستورالعمل‌ها و تمریناتی برای حفظ وضعیت بدنی مناسب است. آن شامل تنفس عمیق برای انبساط ریه و تمرینات کششی برای بهبود تحرک ستون فقرات و مفاصل است. چون انکیلوز ستون فقرات اغلب باعث انحنای رو به جلو (کیفوز) می‌شود، به بیماران دستور داده ‌می‌شود تا حد امکان حالت ایستاده را حفظ کنند و تمرینات فیله‌ی کمر را انجام دهند. همچنین به بیماران توصیه ‌می‌شود برای جلوگیری از انحنای ستون فقرات، روی تشک سفت بخوابند و از استفاده از بالش خودداری کنند. اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌تواند ‌می‌تواند محل اتصال دنده‌ها به ستون فقرات فوقانی و همچنین مفاصل مهره‌ای را درگیر کند و بدین وسیله ظرفیت تنفس را محدود سازد. به بیماران دستور داده می‌شود که قفسه سینه خود را به طور مکرر در طول روز منبسط کنند تا این محدودیت به حداقل برسد.

فیزیوتراپیست‌ها برنامه های ورزشی را برای هر فرد سفارشی ‌می‌کنند. شنا اغلب ‌می‌تواند شکل بسیار مفیدی از ورزش باشد، زیرا از ضربه‌های لرزشی ستون فقرات جلوگیری ‌می‌کند. اسپوندیلیت آنکیلوزان فعالیت ورزشی افراد را محدود نمی‌کند. زمانی‌که بیماری افراد غیرفعال است، آنها ‌می‌توانند ورزش‌های هوازی با‌دقت انتخاب شده را انجام دهند. ورزش هوازی به طور کلی توصیه ‌می‌شود، زیرا باعث گسترش کامل ماهیچه های تنفسی و باز شدن راه‌های هوایی ریه‌ها ‌می‌شود.

سیگار کشیدن در افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان به شدت منع ‌می‌شود، زیرا ‌می‌تواند اسکار ریه را تسریع کرده و به طور جدی مشکلات تنفسی را تشدید کند. گاهی اوقات، کسانی‌که به بیماری ریوی شدید مرتبط با اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا هستند، ممکن است به مکمل اکسیژن و دارو برای بهبود تنفس نیاز داشته باشند.

افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است به اصلاح فعالیت‌های روزمره زندگی خود و تنظیم ویژگی‌های محل کار نیاز داشته باشند. به عنوان مثال، کارگران ‌می‌توانند صندلی‌ها و میزها را برای وضعیت‌های بدنی مناسب تنظیم کنند. رانندگان ‌می‌توانند از آینه‌های دید عقب عریض و عینک‌های منشوری برای جبران حرکت محدود در ستون فقرات استفاده کنند.

 

 

گزینه‌های درمانی اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟

درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولاً شامل استفاده از داروهایی برای کاهش التهاب و/یا سرکوب ایمنی برای توقف پیشرفت بیماری، فیزیوتراپی و ورزش است. داروها باعث کاهش التهاب در ستون فقرات و سایر مفاصل و اندام‌ها ‌می‌شوند. فیزیوتراپی و ورزش به بهبود وضعیت بدنی، تحرک ستون فقرات و ظرفیت ریه کمک ‌می‌کنند.

از آسپرین و سایر داروهای ضد‌التهابی غیر‌استروئیدی (NSAIDها) معمولاً برای کاهش درد و سفتی ستون فقرات و سایر مفاصل استفاده ‌می‌شود. NSAIDهای رایج مورد استفاده شامل ایندومتاسین (ایندوسین)، تولمتین (تولکتین)، سولینداک (کلینوریل)، ناپروکسن (ناپروسین) و دیکلوفناک (ولتارن) هستند. عوارض جانبی معمول آنها شامل ناراحتی معده، حالت تهوع، درد شکم، اسهال و حتی زخم های خونریزی‌دهنده است. این داروها اغلب با غذا مصرف ‌می‌شوند تا عوارض جانبی به حداقل برسند.

در برخی از افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان، التهاب مفاصل به استثنای ستون فقرات (مانند لگن، زانو یا مچ پا) به مشکل اصلی تبدیل می‌شود. ممکن است التهاب در این مفاصل به‌تنهایی به NSAID‌ها پاسخ ندهد. برای این افراد، افزودن داروهای ضد‌روماتیسمی اصلاح‌کننده‌ بیماری (DMARDها) که سیستم ایمنی بدن را سرکوب ‌می‌کنند در نظر گرفته ‌می‌شود. این داروها، مانند سولفاسالازین (آزولفیدین)، ممکن است باعث کاهش طولانی مدت التهاب شوند. یک جایگزین برای سولفاسالازین که تا حدودی مؤثرتر است متوترکسات (روماترکس، ترکسال) است که ‌می‌توان آن‌را به‌صورت خوراکی یا تزریقی تجویز کرد. آزمایش‌های خون مکرر در طول درمان با متوترکسات را، به‌خاطر پتانسیل آن برای سمیّت برای کبد، که حتی می‌تواند باعث سیروز شود و سمیّت برای مغز استخوان، که می‌تواند به کم خونی شدید منجر گردد، انجام می‌دهند.

تحقیقات پزشکی نشان داده است که برای اسپوندیلیت انکیلوزان مداوم با درگیری ستون فقرات که به داروهای ضد التهابی پاسخ نمی‌دهد، سولفاسالازین و متوترکسات هر دو بی اثر هستند. داروهای جدیدتر و مؤثر برای بیماری ستون فقرات به پروتئین پیام‌رسان التهاب به‌نام عامل نکروز توموری (TNF) حمله ‌می‌کنند. نشان داده شده است که این داروهای مسدودکننده TNF برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان با توقف فعالیت بیماری، کاهش التهاب و بهبود تحرک ستون فقرات بسیار مؤثر هستند. نمونه‌هایی از این مسدود‌کننده‌های TNF عبارتند از اتانرسپت (انبرل)، اینفلیکسیماب (رمیکاد)، آدالیموماب (هومیرا) و گلیموماب (سیمپونی). در سال 2016، آدالیموماب (هومیرا) برای درمان یووئیت (التهاب در چشم) تأیید شد.

چندین نکته‌ی مهم در مورد درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان شایسته‌ی تأکید است. یک مرحله‌ی اولیه‌ی اسپوندیلیت که کمتر تشخیص داده شده است وجود دارد که قبل از تشخیص تغییرات کلاسیک توسط آزمایش رادیوگرافی ساده رخ می‌دهد. بیمارانی که زودتر تحت درمان قرار می‌گیرند بهتر به درمان‌ها پاسخ می دهند. داروهای فعلی اصلاح‌کننده‌ی بیماری مانند متوترکسات، سولفاسالازین و لفلونوماید (آراوا) که ‌می‌توانند برای التهاب مفاصل دور از ستون فقرات موثر باشند، برای التهاب ستون فقرات مؤثر نیستند. در صورتی‌که داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDها) در بیمارانی که التهاب ستون فقرات بر بیماری آنها غالب است مؤثر نباشد (و %50 پاسخ می دهند)، از داروهای بیولوژیکی که عامل نکروز توموری را مهار ‌می‌کنند (مهارکننده های TNF) یا اینترلوکین 17 را مهار ‌می‌کنند، استفاده ‌می‌کنند.

تمام مهارکننده‌های TNF از جمله رمیکید، انبرل، هومیرا و سیمپونی را ‌می‌توانند در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان مؤثر باشند. بهبودی که سبب مهار TNF ‌می‌شود در طول سال‌های درمان ادامه دارد. اگر مهارکننده‌های TNF به هر دلیلی قطع شوند، عود بیماری تقریباً در تمام بیماران ظرف یک سال رخ می‌دهد. اگر مهارکننده‌ی TNF مجدداً از سر گرفته شود، معمولاً مؤثر است. سکوکینوماب (کوسنتیکس) و ایکسیکیزوماب (تالتز) داروهای بیولوژیکی هستند که اینترلوکین 17 را مهار ‌می‌کنند. پزشکان هر دو داروی مهارکننده اینترلوکین 17 را به صورت تزریق زیر‌جلدی تجویز ‌می‌کنند.

کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی (کورتیزون) عوامل ضد‌التهابی قوی هستند و ‌می‌توانند به طور مؤثر اسپوندیلیت و سایر التهابات بدن را کنترل کنند. متأسفانه، کورتیکواستروئیدها در صورت استفاده طولانی مدت ‌می‌توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند. بنابراین در صورت امکان معمولاً برای دوره های کوتاه از آنها استفاده ‌می‌شود. این عوارض جانبی عبارتند از آب مروارید، نازک شدن پوست و استخوان (پوکی استخوان)، کبودی آسان، عفونت، دیابت و تخریب مفاصل بزرگ مانند لگن.

التهاب و بیماری در سایر اندام‌ها را به‌طور جداگانه درمان ‌می‌کنند. به عنوان مثال، التهاب عنبیه چشم (آیریتیس یا یووئیت) ممکن است به قطره‌ی چشمی کورتیزون (پرد فورته) و دوزهای بالای کورتیزون خوراکی نیاز داشته باشد. علاوه بر این، قطره‌ی چشمی آتروپین اغلب برای شل کردن عضلات عنبیه داده ‌می‌شود. گاهی اوقات تزریق کورتیزون به چشم آسیب‌دیده زمانی که التهاب شدید است ضروری است. بیماری قلبی در بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان، مانند بلوک قلبی، ممکن است به قرار‌دادن ضربان‌ساز یا داروهایی برای نارسایی احتقانی قلب نیاز داشته باشد.

در نهایت، زمانی‌که بیماری شدید مفاصل ران و ستون فقرات وجود دارد، ممکن است نیاز به جراحی ارتوپدی باشد.

 

پیش آگهی بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان چگونه است؟

چشم‌انداز بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان بسیار به محل و شدّت تظاهرات آن بستگی دارد. پیش‌آگهی (دورنمای بهبودی بیماری)  برای کسانی که تحت نظارت دقیق پزشکان معالج هستند و فعالیت‌های بدنی طراحی شده برای حفظ تحرک را انجام می‌دهند، بهترین است. ترک سیگار برای بهترین نتیجه‌ی طولانی مدت ضروری است. مشخص شده است که افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان تا حدودی خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش می دهند. به‌نظر می‌رسد این افزایش خطر ناشی از التهاب مزمن باشد. بنابراین، بهینه‌سازی تمام خطرات قلبی قابل اصلاح، از جمله افزایش فشار خون و کلسترول، مهم است.

 

آیا ‌می‌توان از اسپوندیلیت آنکیلوزان پیشگیری کرد؟

هیچ پیشگیری برای این بیماری ارثی (ژنتیکی) وجود ندارد. اقدامات پیشگیرانه در جهت پیشگیری از عوارض بیماری با درمان‌های بهینه و نظارت بر عوارض جانبی درمان‌ها است. ورزش ‌می‌تواند به حفظ انعطاف پذیری کمک کند.

 

آیا اسپوندیلیت آنکیلوزان امید به زندگی را کوتاه ‌می‌کند؟

امید به زندگی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان، به جز در افرادی که بیماری بسیار شدید دارند، مانند عموم مردم است. بیماران اسپوندیلیت انکیلوزان با جدی‌ترین شکل بیماری، یا دارای عوارض خاص، ‌ممکن است امید به زندگی کوتاهی داشته باشند.

 

در آینده برای بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان چه اتفاقی خواهد افتاد؟

اسپوندیلیت آنکیلوزان و هر یک از اسپوندیلوآرتروپاتی‌ها حوزه های تحقیقات فعال سلامت هستند. رابطه‌ی بین عوامل عفونی و ایجاد التهاب مزمن به شدت در حال پیگیری است. عواملی که «خود ایمنی» را تداوم می‌بخشند در حال شناسایی هستند. ویژگی های نشانگر ژن HLA-B27 بیشتر تعریف ‌می‌شوند. در واقع، اکنون هفت زیرگروه مختلف HLA-B27 وجود دارد.

تأثیر کشف اخیر دو ژن دیگر، ARTS1 و IL23R، مرتبط با اسپوندیلیت آنکیلوزان (که در بالا در بخش «علل» توضیح داده شد) قابل اغراق نیست. به‌نظر می رسد این ژن‌ها در تأثیرگذاری بر کارکرد سیستم ایمنی نقش دارند. پیش‌بینی می‌شود که محققان، با درک تأثیرات هر یک از این ژن‌های شناخته‌شده، پیشرفت چشمگیری در کشف درمانی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان خواهند داشت.

تحقیقات در مورد سایر داروها برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان در حال انجام است. توفاسیتینیب (زلجانز) داروی سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی است که اکنون برای درمان آرتریت روماتوئید و سایر بیماری‌ها تأیید شده است. در حال حاضر، توفاسیتینیب برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان تحت بررسی است.

هرچه بیشتر در مورد مکانیسم‌های دقیقی که این ژن‌ها برای تأثیرگذاری بر سیستم ایمنی استفاده ‌می‌کنند دانسته شود، کشف یک درمان ممکن خواهد بود. علاوه‌بر‌این، نتایج تحقیقات در حال انجام باعث درک بهتر و گزینه‌های درمانی بهینه‌ی کل گروه بیماری‌ها می‌شود که در مجموع اسپوندیلوآرتروپاتی نامیده می‌شوند.