عوارض فشارخون بالا

پرفشاری خون یا فشار خون بالا زمانی است که خون شما با نیرویی بیشتر از آنچه سالم تلقی می شود از طریق رگ های خونی عبور می کند. هنگامی که فشار خون بالا باشد، به مرور زمان می تواند به دیواره شریان ها و رگ های خونی آسیب برساند. این آسیب منجر به عوارض خطرناک و حتی مرگ در صورت عدم درمان می شود.

فشار خون بالا یک عامل خطر حتی بیشتر از بیماری قلبی است. فشار خون (فشار خون بالا) می تواند سال ها قبل از بروز علائم خود به بدن آسیب برساند. فشار خون بالا کنترل نشده می تواند منجر به ناتوانی، کیفیت پایین زندگی یا حتی حمله قلبی یا سکته مرگبار شود. درمان و تغییر سبک زندگی می تواند به کنترل فشار خون بالا برای کاهش خطر عوارض تهدید کننده زندگی کمک کند.

فشار خون با فشار سیستولیک بر دیاستولیک اندازه گیری می شود. سیستولیک به فشار زمانی که قلب در حال تپش است، و دیاستولیک به فشار زمانی که قلب بین ضربان ها استراحت می کند، اشاره دارد. برای یک بزرگسال متوسط، فشار خون در صورتی که کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه باشد، طبیعی در نظر گرفته می‌شود. فشار خون بالا هیچ علامتی ندارد، تا زمانی که شما شروع به تجربه عوارض آن کنید. به همین دلیل مهم است که به طور مرتب فشار خون خود را چک کنید و مقدار آن را بدانید.

مشاهده و خرید دستگاه فشارخون دیجیتال 

 

چگونه متوجه فشار خون بالا شویم؟

دو عدد نشان دهنده فشار خون هستند. فشار سیستولیک (عدد بالا) نشان دهنده فشار در شریان های شما در هنگام ضربان قلب و پمپاژ خون است. فشار دیاستولیک (عدد پایین) نشان دهنده فشار موجود در شریان های شما بین ضربان قلب است.

پنج دسته اندازه گیری فشار خون را برای بزرگسالان تعریف می کنند:

1. سالم: اندازه گیری فشار خون سالم کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه (میلی متر جیوه) است.
2. افزایش یافته: عدد سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه و عدد دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است. پزشکان معمولاً فشار خون بالا را با دارو درمان نمی کنند. درعوض، پزشک ممکن است تغییرات سبک زندگی را برای کمک به کاهش تعداد شما تشویق کند.
3. مرحله ۱ فشار خون بالا: عدد سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه یا عدد دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه است.
4. مرحله ۲ پرفشاری خون: عدد سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر و یا عدد دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه یا بیشتر است.
5. بحران فشار خون: عدد سیستولیک بیش از ۱۸۰ میلی متر جیوه یا عدد دیاستولیک بیش از ۱۲۰ میلی متر جیوه است. فشار خون در این محدوده نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی در زمانی که فشار خون به این میزان بالا است رخ دهد، مراقبت های پزشکی در اورژانس مورد نیاز است.

اندازه گیری فشار خون با کاف فشار خون گرفته می شود. برای خواندن دقیق، مهم است که یک کاف مناسب داشته باشید. یک کاف نامناسب ممکن است خوانش نادرستی را نشان دهد. اندازه گیری فشار خون برای کودکان و نوجوانان متفاوت است. د این موارد میتوانید از پزشک اطفال خود بخواهید که محدوده های سالم را برای کودکتان تعیین کند.

همچنین بخوانید: نحوه اندازه گیری فشارخون با انواع دستگاه های فشارسنج

 

آسیب به عروق

آسیب ناشی از فشار خون بالا کم کم شروع می شود و در طول زمان ایجاد می شود. هر چه دیرتر تشخیص داده شود یا کنترل نشود، خطرات متوجه شما جدی تر است. رگ های خونی و شریان های اصلی شما خون را در سراسر بدن حمل می کنند و آن را به اندام ها و بافت های حیاتی می رسانند. وقتی فشاری که خون در آن حرکت می کند افزایش می یابد، شروع به آسیب رساندن به دیواره شریان می کند. شریان های سالم انعطاف پذیر، قوی و قابل ارتجاع هستند. پوشش داخلی آنها صاف است به طوری که خون آزادانه جریان می یابد و اندام ها و بافت های حیاتی را با مواد مغذی و اکسیژن تامین می کند.

فشار خون (فشار خون بالا) به تدریج فشار خونی را که در رگ ها جریان می یابد افزایش می دهد. فشار خون بالا ممکن است باعث آسیب های زیر گردد:

آسیب به شریان ها و باریک کردن آن ها

فشار خون بالا می تواند به سلول های پوشش داخلی رگ ها آسیب برساند. هنگامی که چربی های رژیم غذایی وارد جریان خون می شوند، می توانند در شریان های آسیب دیده جمع شوند. در نهایت، دیواره‌های سرخرگ کمتر کشسان می‌شوند و جریان خون را در سراسر بدن محدود می‌کنند. فشار ثابت خون در حال حرکت از طریق قسمتی از شریان که ضعیف است می‌تواند باعث بزرگ شدن بخشی از دیواره آن و تشکیل برآمدگی (آنوریسم) شود. یک آنوریسم به طور بالقوه می تواند پاره شود و باعث خونریزی داخلی تهدید کننده زندگی شود. آنوریسم ها می توانند در هر شریانی ایجاد شوند، اما در بزرگترین شریان بدن (آئورت) شایع ترند.

آسیب به قلب

فشار خون بالا می تواند باعث بسیاری از مشکلات قلبی شود، از جمله:

• بیماری عروق کرونر: شریان هایی که در اثر فشار خون بالا باریک و آسیب دیده اند در تامین خون به قلب مشکل دارند. جریان خون بسیار کم به قلب می تواند منجر به درد قفسه سینه (آنژین)، ریتم نامنظم قلب (آریتمی) یا حمله قلبی شود.
• قلب چپ (آئورت و بطن چپ) بزرگ شده: فشار خون بالا قلب را مجبور می کند تا برای پمپاژ خون به بقیه بدن سخت تر کار کند. این امر باعث ضخیم شدن محفظه پایین سمت چپ قلب (بطن چپ) می شود. ضخیم شدن بطن چپ خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی قلبی را افزایش می دهد.
• نارسایی قلبی: با گذشت زمان، فشار روی قلب ناشی از فشار خون بالا می‌تواند باعث ضعیف شدن عضله قلب و کارایی کمتری شود. در نهایت، قلب ضعیف شده شروع به نارسایی می کند.

 

آسیب به سیستم اسکلتی

فشار خون بالا با افزایش مقدار کلسیمی که بدن هنگام ادرار کردن از از دست میدهد، باعث تحلیل استخوان می شود که به پوکی استخوان معروف است. زنانی که قبلاً یائسگی را پشت سر گذاشته اند به ویژه در معرض خطر هستند. پوکی استخوان،استخوان های شما را ضعیف می کند و شکستگی آن  را آسان تر می کند.

 

آسیب به دستگاه تنفسی

مانند مغز و قلب، شریان های ریه نیز ممکن است آسیب ببینند و مسدود شوند. وقتی سرخرگی که خون را به ریه های شما می رساند مسدود می شود، به آن آمبولی ریه می گویند. این مورد بسیار جدی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. آنوریسم می تواند در ریه نیز اتفاق بیفتد.

آپنه خواب یک اختلال خواب است که باعث خروپف بلند و قطع تنفس در طول خواب شبانه می شود. افراد مبتلا به آپنه خواب اغلب وقتی صبح از خواب بیدار می شوند، احساس آرامش نمی کنند. تحقیقات این بیماری را با فشار خون بالا مرتبط دانسته است، زیرا بسیاری از افرادی که مبتلا به آپنه خواب تشخیص داده شده اند، فشار خون بالا نیز دارند.

 

آسیب به مغز

مغز برای عملکرد صحیح به یک منبع خون مغذی وابسته است. فشار خون بالا ممکن است به روش های زیر بر مغز تأثیر بگذارد:

حمله ایسکمیک گذرا (TIA)

TIA که گاهی اوقات سکته کوچک نامیده می شود، یک اختلال کوتاه و موقت در خون رسانی به مغز است. سخت شدن شریان ها یا لخته های خون ناشی از فشار خون بالا می تواند باعث TIA شود. TIA اغلب یک علامت هشدار دهنده سکته مغزی کامل است.

سکته

سکته مغزی زمانی رخ می دهد که بخشی از مغز اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی کند و باعث مرگ سلول های مغز می شود. رگ های خونی آسیب دیده در اثر فشار خون بالا می توانند باریک شوند، پاره شوند یا نشت کنند. فشار خون بالا همچنین می تواند باعث ایجاد لخته های خون در شریان های منتهی به مغز شود که جریان خون را مسدود کرده و به طور بالقوه باعث سکته می شود.

زوال عقل (دمانس)

باریک یا مسدود شدن شریان ها می تواند جریان خون به مغز را محدود کند و منجر به نوع خاصی از زوال عقل (زوال عقل عروقی) شود. سکته مغزی که جریان خون به مغز را قطع می کند نیز می تواند باعث زوال عقل عروقی شود.

اختلال شناختی خفیف

این وضعیت یک مرحله گذار بین تغییرات درک و حافظه است که معمولاً با افزایش سن و مشکلات جدی تر ناشی از زوال عقل به وجود می آید. مطالعات نشان می دهد که فشار خون بالا می تواند منجر به اختلال شناختی خفیف شود.

 

آسیب به کلیه ها

کلیه ها مایعات و مواد زائد اضافی را از خون فیلتر می کنند ، فرآیندی که به رگ های خونی سالم نیاز دارد. فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی در کلیه ها آسیب برساند و به آنها منتهی شود. ابتلا به دیابت علاوه بر فشار خون بالا می تواند آسیب را بدتر کند.

کلیه های شما به حذف مواد زائد از خون، تنظیم حجم و فشار خون و فیلتر کردن مواد زائد از طریق ادرار کمک می کنند. برای اینکه این کار را به خوبی انجام دهند، آنها به رگ های خونی سالم نیاز دارند. فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی بزرگ‌تر منتهی به کلیه‌ها و عروق کوچک‌تر داخل کلیه‌ها آسیب برساند. با گذشت زمان، این آسیب مانع از انجام درست کار کلیه ها می شود،که به بیماری کلیوی منجر می شود و می تواند منجر به نارسایی کلیه شود. فشار خون بالا یکی از دلایل اصلی نارسایی کلیه است. افراد مبتلا به نارسایی کلیه دیگر توانایی حذف مواد زائد از بدن خود را ندارند و به دیالیز یا پیوند نیاز خواهند داشت.

مشکلات کلیوی ناشی از فشار خون بالا عبارتند از:

اسکار کلیه (گلومرولواسکلروز)

این نوع آسیب کلیوی زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی کوچک درون کلیه زخمی می‌شوند و نمی‌توانند به طور موثر مایع و مواد زائد خون را فیلتر کنند. گلومرولواسکلروز می تواند منجر به نارسایی کلیه شود.

نارسایی کلیه

فشار خون بالا یکی از شایع ترین علل نارسایی کلیه است. رگ‌های خونی آسیب‌دیده مانع از فیلتر کردن مؤثر مواد زائد از خون توسط کلیه‌ها می‌شود و اجازه می‌دهد سطوح خطرناک مایعات و مواد زائد جمع‌آوری شوند. درمان ممکن است شامل دیالیز یا پیوند کلیه باشد.

 

آسیب به چشم

فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی ظریفی که خون را به چشم‌ها می‌رسانند، آسیب برساند و باعث ایجاد موارد زیر شود:

آسیب به عروق خونی در شبکیه چشم (رتینوپاتی)

آسیب به رگ های خونی در بافت حساس به نور در پشت چشم (شبکیه) می تواند منجر به خونریزی در چشم، تاری دید و از دست دادن کامل بینایی شود. ابتلا به دیابت علاوه بر فشار خون بالا، خطر ابتلا به رتینوپاتی را افزایش می دهد.

تجمع مایع در زیر شبکیه چشم (کوروئیدوپاتی)

کوروئیدوپاتی می تواند منجر به تحریف دید یا گاهی اوقات زخم شود که بینایی را مختل می کند.

آسیب عصبی (نوروپاتی بینایی)

مسدود شدن جریان خون می تواند به عصب بینایی آسیب برساند و منجر به خونریزی در داخل چشم یا از دست دادن بینایی شود.

 

اختلال عملکرد جنسی

ناتوانی در داشتن و حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)

اختلال نعوظ در مردان با رسیدن به سن ۵۰ سالگی به طور فزاینده ای رایج می شود. اما مردان مبتلا به فشار خون بالا حتی بیشتر احتمال دارد که اختلال نعوظ را تجربه کنند. به این دلیل که جریان خون محدود ناشی از فشار خون بالا می تواند جریان خون به آلت تناسلی را مسدود کند.

زنان همچنین ممکن است به دلیل فشار خون بالا دچار اختلال عملکرد جنسی شوند. کاهش جریان خون به واژن می تواند منجر به کاهش میل جنسی یا برانگیختگی جنسی، خشکی واژن یا مشکل در رسیدن به ارگاسم شود.

 

اورژانس فشار خون بالا 

فشار خون بالا معمولاً یک بیماری مزمن است که به تدریج در طول سال ها باعث آسیب می شود. اما گاهی اوقات فشار خون آنقدر سریع و شدید افزایش می یابد که به یک اورژانس پزشکی تبدیل می شود که نیاز به درمان فوری دارد، اغلب با بستری شدن در بیمارستان.

در این شرایط، فشار خون بالا می تواند باعث موارد زیر شود:

• نابینایی
• درد قفسه سینه
• عوارض بارداری (پره اکلامپسی یا اکلامپسی)
• حمله قلبی
• از دست دادن حافظه، تغییرات شخصیتی، مشکل در تمرکز، تحریک پذیری یا کاهش تدریجی هوشیاری
• آسیب شدید به شریان اصلی بدن (دایسکشن(پارگی) آئورت)
• سکته
• اختلال در پمپاژ ناگهانی قلب، منجر به ذخیره مایع در ریه ها و در نتیجه تنگی نفس (ادم ریوی) می شود
• از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه

 

چک کردن منظم فشارخون

همانگونه که اشاره شد فشار خون بالا عوارض زیاد و گاها جبران ناپذیری بر بدن انسان دارد از این رو برای آگاهی و یا کنترل فشار خون دستگاه های فشار سنج در انواع مختلف تولید شده اند که از پرکاربرد ترین ان‌ها می‌توان به عقربه ای، جیوه ای و فشار سنج دیجیتال اشاره نمود.

اصول کار همه ی فشار سنج ها مشابه یکدیگر است و همه آن‌ها با فشار آوردن به بازو و یا مچ دست، فشار خون در رگ انسان را اندازه می‌گیرند. تفاوت این دستگاه ها در نحوه استفاده از آن‌ها می‌باشد. در مدل عقربه ای پزشک باید یک گوشی پزشکی را بر روی نبض زیر کاف فشار سنج قرار داده و از روی تغییرات عقربه ی گوشی پزشکی فشار را اندازه گیری کند و در مدل جیوه ای نیز فشار از تغییرات سطح جیوه مشخص می‌شود. اما در بین دستگاه های فشار سنج، مدل دیجیتالی از همه مدل های دیگر برای استفاده در منزل مناسب تر است زیرا استفاده از آن بسیار راحت است و معمولا به صورت اتوماتیک عمل می‌کند و دقت خوبی دارد.  

دستگاه های فشار سنج دیجیتال دو نوع مچی و بازویی دارند که مدل بازویی دقت بالاتری دارد و این مدل ازدستگاه های فشار خون از طرف انجمن قلب آمریکا نیز بهترین مدل برای استفاده در منزل معرفی شده اند.

همچنین ببینید: انواع دستگاه های فشارسنج 

 

دستگاه فشار سنج دیجیتال بازویی نبض

دستگاه فشار خون دیجیتال نبض (NB1) یک دستگاه فشار سنج فول اتوماتیک می‌باشد که به طور خودکار عمل می‌نماید و علاوه بر فشار خون،  ضربان قلب را نیز اندازه می‌گیرد و بر روی صفحه دیجیتالی خود نمایش می‌دهد. دقت این دستگاه بسیار بالا است و به همین علت دارای مجوز CE اروپا و FDA امریکا می‌باشد.

علاوه بر آن این دستگاه می‌تواند فشار خون و داده ی دو فرد مختلف را تا ۹۰ مرتبه بر روی خود ذخیره کند و با اتصال به اپلیکیشن نبض اوا امکانات ویژه ای از جمله ذخیره فشار هر فرد به طور نامحدود و مشاهده سیر تغییرات فشار بیمار در دوره زمانی متفاوت را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

 

همچنین این دستگاه به دلیل  نشان دادن محدوده فشار خون درست متناسب با هر فرد بسیار مناسب برای استفاده شخصی می‌باشد و با امکان ذخیره و ارسال داده ها و مشاهده سیر تغییرات امکان مشاوره آنلاین با پزشک را فراهم می‌کند که به دلیل حضور پزشکان و امکان مشاوره آنلاین با آن‌ها در اپلیکیشن نبض آوا، این نیاز بیماران نیز برطرف شده است.

دستگاه فشارسنج مدل NB1 به دلیل داشتن کاف متصل به خود کاربری آسانی دارد و دیگر دچار مشکلاتی اعم از اتصالی و یا قطع شدن سیم کاف نمی‌شوید و درنهایت یک دستگاه ایده آل برای سنجیدن فشار خون می‌باشد.

 

سخن آخر

پرفشاری خون به آرامی در مدت زمان طولانی بدون علائم قابل توجه آسیب ایجاد می کند. به همین دلیل است که رعایت عادات سالم مانند ورزش منظم و رژیم غذایی کم قند، نمک و چربی های ناسالم بسیار مهم است. همچنین باید فشار خون خود را چک کنید و اعداد آن را بدانید. فشار خون قابل مدیریت است و آگاهی از فشار خون بالا می تواند به شما و پزشکتان کمک کند تا آن را بهتر کنترل کنید.

 

این مقاله توسط سید مصطفی زمانی، دانشجوی پزشکی گردآوری و صحت علمی آن مورد تائید قرار گرفت.