تحول سنسورهای پوشیدنی و برنامه هوش مصنوعی ( نظارت بر بیماران قلبی )

سلامت و پزشکی همواره از مهمترین دغدغه های بشر بوده که همیشه تلاش کرده تا بهترین ابزار و وسایل را برای درمان بیماری استفاده کند. امروزه با کمک علم، امکانات وسیعی برای درمان و مراثب بیماران ایجاد شده است. یکی از پر طرفدارترین گجت هایی که در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و در سال های اخیر طرفداران خاص خود را نیز پیدا کرده است، گجت ها (سنسورها)ی پوشیدنی سلامت هستند. در اوایل این سنسورها خیلی پیچیدگی نداشتند و به همین علت نیز کارهای پیچیده ای انجام نمیدادند و کار آن ها بیشتر در محاسبه علائم حیاتی مثل فشار خون و ضربان قلب خلاصه می‌شد. اما امروزه با پیشرفت‌های قابل توجه در تکنولوژی های مختلف و باز شدن مباحثی مثل میکروتکنولوژی و نانوتکنولوژی، شاهد توسعه و پیشرفت سنسورهای پوشیدنی مختلف و نرم افزارها و همچنین اضافه هوش مصنوعی ( AI ) بوده‌ایم که به آن‌ها، قابلیت خیلی منحصر به فردتری را در اختیار پزشکان و افرادی که خدمات پزشکی انجام می‌دهند قرار داده است.

 

 

کاربرد سنسورها

یکی از اولین مصارف این سنسورها با هدف نظارت کردن برعلائم حیاتی سربازان نظامی در مناطق جنگی بود. در آن زمان، یک تراشه به روشی غیر تهاجمی بر روی نوک انگشت یا نقاط مختلف بدن مانند یک ماده چسبنده متصل می‌شد و امکان ثبت چندین پارامتر حیاتی مثل دمای بدن، میزان اکسیژن، فشار خون، ضربان قلب و چند پارامتر دیگر را اندازه می‌گرفت. با گذشت زمان این سنسورها از دنیای نظامی فاصله گرفتند و مسیر خود را به دنیای پزشکی باز کردند. به مرور در بخش های مختلف نظارتی بر بیماران، بخصوص بیماران اورژانسی و آن هایی که نیازمند مراقبت های 24 ساعته بودند، از این سنسورهای پوشیدنی استفاده شد.

یکی از بخش های که این سنسورها بسیار سودمند بودند، در بحث نارسایی قلبی است که امروز پیشرفت های زیادی نیز کرده است.

نارسایی قلب بیماری است که در آن قلب نمی تواند خون را به خوبی در بدن پمپ کند. این اتفاق با ایست قلبی یا حمله قلبی متفاوت است. نام دیگر نارسایی قلب، نارسایی احتقانی است که احتقان به معنی جمع شدن مایعات در بدن به علت عدم توانایی پمپاژ توسط قلب است. عموما افرادی که سابقه حمله قلبی داشته اند یا مشکلی در عروق کرونر ( مثل انسداد رگ‌ های قلب دارند ) به این بیماری دچار می‌شوند ( البته علل دیگر نیز دارند ولی مهمترین‌های آن‌ها گفته شد ) و این اتفاق طی هفته ها و ماه ها موجب ضعیف تر شدن قلب می‌شود و گاها منجر به بزرگ شدن بطن چپ می انجامد.

همانطور که مشخص است این بیماری، بخصوص در زمان های ابتدایی پس از ترخیص به نظارت و مراقب ۲۴ ساعته نیاز دارد. این مراقبت در گذشته و حتی امروز بیشتر به شکل پیگیری های خود بیمار و خود اظهار او یا اطیرافیانش به پزشک معالج انجام می شده و همانطور که مسلم است امکان پیگیری و ارزیابی ۲۴ ساعته بیمار در این شرایط وجود ندارد و ممکن است در تشخیص حالت ها خطایی رخ دهد. به همین علت، این سنسورهای پوشیدنی به کمک این بیماران آمدند تا بتوان نظارت بر این بیماران را به بهترین شکل انجام داد.

 

 

سنسورهای پوشیدنی

دانشگاه NorthShore HealthSystem ، دانشگاه کارنگی ملون و PhysIQ در یک پروژه آزمایشی چند فازی شروع به تعریف پژوهشی برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و ایلئوستومی کردند. این بیماران با توجه به سوابق گزارش شده دارای خطرات بالینی بالقوه ای هستند که در هنگام انتقال آنان از بیمارستان به خانه رخ می دهد. در این پروژه تلاش شد تا طرحی بیان شود که بتوان در این مدت بطور مداوم بر بیمار نظارت داشت تا در صورت بروز هرگونه مشکل، سریعا روند درمان آغاز شود. راه‌حل آن، استفاده از نوعی حسگر است که قابلیت پوشیده شدن دارد و مانند یک لباس که در خانه از آن استفاده می شود (سنسورهای پوشیدنی) و مزاحمتی برای فعالیت های شخص ندارد، بیمار می‌تواند با پوشیدن آن به فعالیت روزمره خود بپردازد.

این مطالعه مقدماتی اطلاعات خوبی درباره نحوه مراقبت و تجربه و راستی‌آزمایی نتایج اطلاعات دریافتی به ما می¬دهد و تاثیرگذاری این سیستم را به خوبی نشان می دهد. این راه حل بعد مدت ها تحقیق و بررسی و امکان سنجی مورد قبول واقع شده و به خوبی می تواند خاصیت مقیاس پذیری خود را در جوامع دیگر نیز نشان دهد.

مدیر بخش پزشکی و نوآوری این پروژه اعلام کرد: با تلاش بسیار و وجود اتفاق نظر دانشگاه¬ها و مراکز همکار در این پروژه، موفق شدیم تا نتایج ارزیابی های لحظه ای خوبی از روند بهبودی بیماران داشته باشیم و در کنار آن هزینه های کلی انجام این نظارت را تا جای ممکن کم کنیم.

این پروژه توانسته با استفاده از هوش مصنوعی ( AI ) منحصر به فردش علاوه بر راحتی استفاده برای بیماران، کاربری خوبی برای پزشکان نیز داشته باشند و پزشکان بتوانند بخوبی از این سیستم استفاده کنند و مرتبا وضعیت بیمار را چک کنند. در نتایج تجربی که اخیرا از این هوش مصنوعی بدست آمد، سیستم توانسته بود با آنالیز اطلاعات فرد احتمال نارسایی قلبی فرد را تا ۱۰ روز قبل آن پیش بینی کند.

این مطالعه همچنان در حال توسعه و پیشرفت است و فاز جدید آن در پاییز ۲۰۲۰ شروع خواهد شد. این پروژه تا به امروز کاملا مورد تایید ارگان های مختلف پزشکی و سلامت  قرار گرفته و همچنین از نظر کیفی مورد تایید قرار گرفته است.

یکی از مسؤلین رده بالای این طرح افزود: با ترکیب قدرت هوش مصنوعی و امکان هایی که وجود دارد تا قابلیت حسگرها (سنسورها) ی زیستی پوشیدنی گسترش یابد، یک پتانسیل بسیار زیاد برای بهبود نتایج مراقبت و همچنین کاهش هزینه های کلی مراقبت وجود خواهد داشت. با این وجود، به دلایل مختلف، راه حل های عملی پیشنهاد شده برای ارائه خدمات درمانی کند بوده اند و هنوز بازخورد لازمه از آن ها گرفته نشده است. یکی از موانع این است که راه حل های ارائه شده یکپارچه نیستند و باعث می شود آن کارایی و کارکرد مناسب با تکنولوژی ایجاد شده صورت نگیرد و این موجب افزایش کارهای بی فایده می شود و بر بیمار تاثیر زیادی نمی‌گذارد.

رئیس ارشد پزشکی پروژه همچنان اضافه کرد: از تخصص و فناوری این سه سازمان برجسته برای چگونگی غلبه بر این چالش‌ها به روشی که باعث بهبود کیفیت زندگی و پیامدهای سلامتی برای بیماران شود، استفاده می کند. به کسانی که به بیماران خدمات ارائه می دهند کمک می کند تا مراقبت های كارآمدتر و مؤثرتری را انجام دهند. تمام تلاش ما در این همکاری استفاده از این فناوری در ایجاد یک سیستم بهداشتی با ارزش بهتر و با کیفیت تر که نیازهای مراقبین و افرادی را که به آنها خدمت می کنند، را برطرف کند.

مطلب بالا یکی از تکنولوژی های نوظهوری است که در آینده چیزهای زیادی را از آن ها خواهیم شنید.
 

منبع: نبض هوشمند سلامت