علت فشارخون بارداری و راه های درمان آن
برخی از زنان در دوران بارداری فشار خون بالایی دارند. این فشار خون بالا می تواند مادر و کودکش را در معرض خطر مشکلات دوران بارداری قرار دهد. فشار خون بالا همچنین می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در حین و پس از زایمان شود؛اما خبر خوب این است که فشار خون بالا قابل پیشگیری و درمان است. فشار خون بالا که فشار خون نیز نامیده می شود، بسیار شایع است. در ایالات متحده، فشار خون بالا در ۱ مورد از هر ۱۲ تا ۱۷ بارداری در بین زنان ۲۰ تا ۴۴ سال رخ می دهد.
فشار خون بالا در بارداری شایع تر شده است. با این حال، با کنترل خوب فشار خون، احتمال سلامت شما و کودکتان بیشتر است. مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد مشکلات فشار خون صحبت کنید تا بتوانید درمان مناسب و کنترل فشار خون خود را قبل از بارداری انجام دهید. دریافت درمان فشار خون بالا قبل، حین و بعد از بارداری مهم است.
عوارض فشار خون بالا در بارداری چیست؟
عوارض فشار خون بالا برای مادر و نوزاد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برای مادر: پره اکلامپسی (فشارخون بالا همراه دفع پروتئین از ادرار)، اکلامپسی (فشارخون بالا همراه دفع پروتئین از ادرار و تشنج) سکته مغزی، نیاز به القای زایمان (دادن دارو برای شروع زایمان) و جدا شدن جفت (جفت جدا شده از دیواره رحم)
- برای نوزاد: زایمان زودرس (تولد قبل از هفته ۳۷ بارداری) و وزن کم هنگام تولد (زمانی که نوزادی با وزن کمتر از ۲.۵ کیلوگرم به دنیا می آید).
مقاله پیشنهادی: چگونه فشارخون خود را اندازه بگیریم؟
اگر فشار خون قبل، حین یا بعد از بارداری داشته باشم، چه باید بکنم؟
قبل از بارداری
برای بارداری برنامه ریزی کنید و با پزشک یا تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد موارد ذکر شده صحبت کنید: هر گونه مشکل سلامتی که دارید یا داشته اید و هر دارویی که مصرف می کنید. اگر قصد بارداری دارید، با پزشک خود صحبت کنید. راه های حفظ وزن سالم از طریق تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم را بیاموزید.
حین دوران بارداری
مراقبت های اولیه و منظم قبل از زایمان را دریافت کنید. به طور منظم به ملاقات با پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی خود بروید. در مورد داروهایی که مصرف می کنید و اینکه کدام یک بی خطر هستند، با پزشک خود صحبت کنید. بدون مشورت با پزشک خود، مصرف هیچ نوع دارویی از جمله داروهای بدون نسخه را متوقف یا شروع نکنید. فشار خون خود را در خانه با دستگاه فشار خون اندازه گیری کنید. اگر فشار خون شما بالاتر از حد معمول است یا اگر علائم پره اکلامپسی دارید با پزشک خود تماس بگیرید. در مورد تهیه مانیتور فشارخون خانگی با پزشک خود صحبت کنید. به انتخاب غذاهای سالم و حفظ وزن سالم ادامه دهید.
بعد از بارداری
به وضعیت خود پس از زایمان توجه کنید. اگر در دوران بارداری فشار خون بالا داشتید، در معرض خطر سکته مغزی و سایر مشکلات بعد از زایمان هستید. اگر بعد از زایمان علائم پره اکلامپسی را داشتید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید یا با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید. ممکن است به مراقبت های پزشکی اورژانسی نیاز داشته باشید.
مشاهده و خرید دستگاه فشارخون دیجیتال با کاربری آسان
فشار خون بارداری چیست ؟
فشار خون بارداری نوعی فشار خون بالا در بارداری است. در حدود ۶ درصد از تمام بارداری ها رخ می دهد. نوع دیگری از فشار خون بالا، فشار خون مزمن است: فشار خون بالا که قبل از شروع بارداری وجود دارد. فشار خون بارداری می تواند به پره اکلامپسی تبدیل شود. این وضعیت اغلب در زنان جوان با اولین بارداری رخ می دهد. در حاملگی های دوقلو، در زنان بالای ۳۵ سال، در زنان مبتلا به فشار خون مزمن یا کسانی که در بارداری قبلی فشار خون بالا داشتند، در زنان آفریقایی-آمریکایی و در زنان مبتلا به دیابت شایع تر است.
فشار خون حاملگی زمانی تشخیص داده می شود که فشار خون در خانمی که قبل از هفته بیستم فشار خون طبیعی داشته و پروتئینوری (پروتئین اضافی در ادرار) ندارد، بالاتر از ۹۰ روی ۱۴۰ میلی متر جیوه باشد. پره اکلامپسی زمانی تشخیص داده می شود که خانم مبتلا به فشار خون حاملگی دارای پروتئین در ادرار خود نیز افزایش یافته باشد.
اکلامپسی شکل شدید پره اکلامپسی است. زنان مبتلا به اکلامپسی تشنج ناشی از این عارضه دارند. اکلامپسی در حدود یک مورد از هر ۱۶۰۰ بارداری رخ می دهد و در اکثر موارد در اواخر بارداری ایجاد می شود. سندرم HELLP از عوارض پره اکلامپسی یا اکلامپسی شدید است. سندرم HELLP گروهی از تغییرات فیزیکی از جمله تجزیه گلبول‌های قرمز، تغییرات در کبد و پلاکت‌های پایین (سلول‌هایی که در خون یافت می‌شوند و برای کمک به لخته شدن خون برای کنترل خونریزی مورد نیاز هستند) است.
انواع بیماری های فشار خون قبل، حین و بعد از بارداری چیست؟
پزشک یا پرستار شما باید به دنبال این شرایط قبل، در طول و بعد از بارداری باشد:
فشار خون مزمن
فشار خون مزمن به معنای داشتن فشار خون بالا قبل از بارداری یا قبل از هفته ۲۰ بارداری است.
فشار خون بارداری
این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که در دوران بارداری فقط فشار خون بالا دارید و پروتئین در ادرار یا سایر مشکلات قلبی یا کلیوی ندارید. معمولاً بعد از هفته ۲۰ بارداری یا نزدیک به زایمان تشخیص داده می شود. فشار خون بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می رود. با این حال، برخی از زنان مبتلا به فشار خون بارداری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون مزمن در آینده هستند.
پره اکلامپسی/اکلامپسی
پره اکلامپسی زمانی اتفاق می افتد که خانمی که قبلاً فشار خون طبیعی داشته است، پس از هفته بیستم بارداری ناگهان دچار فشار خون بالا* و پروتئین در ادرار یا سایر مشکلات می شود. زنانی که فشار خون مزمن دارند نیز ممکن است به پره اکلامپسی مبتلا شوند. پره اکلامپسی در حدود ۱ مورد از هر ۲۵ بارداری در ایالات متحده اتفاق می افتد. برخی از زنان مبتلا به پره اکلامپسی ممکن است دچار تشنج شوند. این اکلامپسی نامیده می شود که یک اورژانس پزشکی است.
علائم پره اکلامپسی عبارتند از:
- سردردی که از بین نمی رود
- تغییرات در بینایی، از جمله تاری دید، دیدن لکه ها، یا تغییر در بینایی
- درد در ناحیه بالای معده
- حالت تهوع یا استفراغ
- تورم صورت یا دست ها
- افزایش وزن ناگهانی
- مشکل در تنفس
برخی از زنان هیچ علامتی از پره اکلامپسی ندارند، به همین دلیل مهم است که به طور منظم به تیم مراقبت های بهداشتی خود، به ویژه در دوران بارداری مراجعه کنید. بیشتر در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی هستید اگر:
- این اولین باری است که زایمان می کنید.
- در بارداری قبلی دچار پره اکلامپسی شده اید.
- مبتلا به فشار خون بالا مزمن (طولانی مدت)، بیماری مزمن کلیوی یا هر دو هستید.
- سابقه ترومبوفیلی (بیماری که خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد) دارید.
- چند نوزاد را (مانند دوقلو یا سه قلو) باردار هستید.
- با استفاده از لقاح آزمایشگاهی باردار شدید.
- سابقه خانوادگی پره اکلامپسی دارید.
- دیابت نوع ۱ یا ۲ دارید.
- چاقی
- لوپوس (یک بیماری خود ایمنی) دارید.
- سن بزرگتر از ۴۰ سال هستید.
در موارد نادر، پره اکلامپسی ممکن است پس از زایمان اتفاق بیفتد. این یک وضعیت پزشکی جدی است که به عنوان پره اکلامپسی پس از زایمان شناخته می شود. این مورد می تواند در زنان بدون سابقه پره اکلامپسی در دوران بارداری رخ دهد. علائم پره اکلامپسی پس از زایمان مشابه علائم پره اکلامپسی حین بارداری است. پره اکلامپسی پس از زایمان معمولاً در عرض ۴۸ ساعت پس از زایمان تشخیص داده می شود، اما می تواند تا ۶ هفته بعد نیز رخ دهد.
اگر علائم پره اکلامپسی پس از زایمان را دارید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید یا با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید. ممکن است به مراقبت های پزشکی اورژانسی نیاز داشته باشید.
علت فشار خون بارداری چیست؟
علت فشار خون بارداری ناشناخته است. برخی از شرایط ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله موارد زیر:
- فشار خون از قبل موجود (فشار خون بالا)
- بیماری کلیوی
- دیابت
- فشار خون بالا با بارداری قبلی
- سن مادر کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۴۰ سال
- جنین های متعدد (دوقلو، سه قلو)
- نژاد آفریقایی آمریکایی
چرا فشار خون بارداری نگران کننده است؟
با فشار خون بالا، مقاومت عروق خونی افزایش می یابد. این مورد ممکن است جریان خون را در بسیاری از سیستم های اندام مختلف در مادر باردار از جمله کبد، کلیه ها، مغز، رحم و جفت مختل کند. مشکلات دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در نتیجه فشار خون شدید حاملگی ایجاد شود (قطعات فشار خون بالاتر از ۱۱۰ روی ۱۶۰ میلی متر جیوه). جداشدگی جفت (جدا شدن زودرس جفت از رحم) ممکن است در برخی از بارداری ها رخ دهد. فشار خون بارداری همچنین می تواند منجر به مشکلات جنینی از جمله محدودیت رشد داخل رحمی (رشد ضعیف جنین) و مرده زایی شود.
در صورت عدم درمان، فشار خون شدید حاملگی ممکن است باعث تشنج خطرناک (اکلامپسی) و حتی مرگ در مادر و جنین شود. به دلیل این خطرات، ممکن است لازم باشد که نوزاد زودتر، قبل از هفته 37 بارداری به دنیا بیاید.
علائم و نشانه های فشارخون حاملگی چیست؟
موارد زیر شایع ترین علائم فشار خون بالا در بارداری است. با این حال، هر زن ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند و بیمار مبتلا به فشار خون حاملگی ممکن است کاملاً بدون علامت باشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش فشار خون
- عدم وجود یا وجود پروتئین در ادرار (برای تشخیص فشار خون بارداری یا پره اکلامپسی)
- ادم (تورم)
- افزایش وزن ناگهانی
- تغییرات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی
- حالت تهوع، استفراغ
- درد سمت راست بالای شکم یا درد در اطراف معده
- ادرار کردن به مقدار کم
- تغییرات در تست های عملکرد کبد یا کلیه
فشارخون حاملگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص اغلب بر اساس افزایش سطح فشار خون است، اما علائم دیگر ممکن است به ایجاد فشار خون بارداری به عنوان تشخیص کمک کند. آزمایشات فشار خون بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اندازه گیری فشار خون
- آزمایش ادرار برای رد پره اکلامپسی
- ارزیابی ادم
- اندازه گیری وزن مکرر
- آزمایش عملکرد کبد و کلیه برای رد پره اکلامپسی
- آزمایش لخته شدن خون برای رد پره اکلامپسی
فشارخون حاملگی چگونه درمان می‌شود؟
درمان خاص فشار خون بارداری توسط پزشک بر اساس موارد زیر تعیین می شود:
- بارداری، سلامت کلی و سابقه پزشکی شما
- وسعت بیماری
- تحمل شما برای داروها، رویه ها یا درمان های خاص
- انتظارات برای سیر بیماری
- نظر یا ترجیح شما
هدف از درمان، جلوگیری از بدتر شدن وضعیت و جلوگیری از ایجاد عوارض دیگر است. درمان فشار خون بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استراحت، چه در خانه و چه در بیمارستان، ممکن است توصیه شود
- بستری شدن در بیمارستان (چون پرسنل و تجهیزات تخصصی ممکن است لازم باشد)
- سولفات منیزیم (یا سایر داروهای ضد فشار خون برای فشار خون بارداری در صورتی که فشار خون در محدوده شدید باشد)
- نظارت بر جنین (برای بررسی سلامت جنین) که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شمارش حرکات جنین پیگیری ضربات و حرکات جنین. تغییر در تعداد یا دفعات ممکن است به این معنی باشد که جنین تحت استرس است.
- تست بدون استرس آزمایشی که ضربان قلب جنین را در پاسخ به حرکات جنین اندازه گیری می کند.
- مشخصات بیوفیزیکی آزمایشی که ترکیبی از تست بدون استرس با سونوگرافی برای مشاهده جنین است.
- مطالعات جریان داپلر نوعی سونوگرافی که از امواج صوتی برای اندازه گیری جریان خون در رگ خونی استفاده می کند.
- ادامه آزمایشات آزمایشگاهی ادرار و خون (برای تغییراتی که ممکن است نشانه بدتر شدن فشار خون بارداری یا پیشرفت به پره اکلامپسی باشد)
- داروهایی به نام کورتیکواستروئیدها که ممکن است به بلوغ ریه های جنین کمک کند (نابالغی ریه مشکل اصلی نوزادان نارس است).
پیشگیری از فشارخون حاملگی
شناسایی زودهنگام زنان در معرض خطر فشار خون بارداری ممکن است به پیشگیری از برخی عوارض این بیماری کمک کند. آموزش در مورد علائم هشداردهنده نیز مهم است زیرا تشخیص زودهنگام ممکن است به زنان کمک کند تا زودتر درمان شوند و از بدتر شدن بیماری جلوگیری کنند.
سخن آخر
فشار خون بارداری وجود فشار خون بالا در بارداری است. در حدود 3 مورد از 50 بارداری رخ می دهد. این وضعیت با فشار خون مزمن متفاوت است. فشار خون مزمن زمانی اتفاق می افتد که یک زن قبل از باردار شدن فشار خون بالایی داشته باشد. همچنین با پره اکلامپسی و اکلامپسی متفاوت است. اینها از دیگر مشکلات فشار خون در بارداری هستند. فشار خون بارداری اغلب در نیمه دوم بارداری شروع می شود و به طور معمول پس از تولد کودک شما از بین می رود.
این مقاله توسط سید مصطفی زمانی،دانشجوی پزشکی گردآوری و صحت علمی آن مورد تائید قرار گرفت.