انواع گلودرد و درمان آن ها

همه ‌ی ما در طول زندگی، علائم گلو درد را تجربه می کنیم. خارش و سوزش گلو احساسات جالبی نیستند، مخصوصا اگر با علائم سرماخوردگی یا بیماری‌های جدی‌تری هم همراه باشند. گلودرد می‌تواند باعث درد، گرفتگی صدا، احساس خراشیدگی، ناراحتی هنگام صحبت کردن و سوزش هنگام بلع شود. بعضی اوقات درمان‌های خانگی در درمان گلو درد بسیار موثر هستند، اما در برخی اوقات دیگر، لازم است به پزشک مراجعه کنید. گلودرد علت‌های مختلفی (این روزها بیشتر به دلیل کرونا )دارد که برخی نیاز به بررسی و درمان دارویی دارند. در این مقاله به انواع گلودرد ها و درمان آن ها پرداخته ایم.

 

انواع گلودردها

گلودرد در آلرژی

در آلرژی، سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی مواد که به طور معمول بی ضرر هستند، بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. به این مواد آلرژن گفته می‌شود. از مواد حساسیت زای شایع میتوان برخی غذاها، گیاهان خاص، موی حیوانات خانگی، گرد و غبار و گرده‌ی گل را نام برد. در صورت ابتلا به آلرژی ممکن است گلودرد مداوم داشته باشید. در واقع علت گلودرد در آلرژی، التهاب سینوس ها می باشد. علائم شایع مرتبط با این نوع آلرژی‌ها شامل آبریزش بینی، سرفه، عطسه، خارش و آبریزش چشم می باشد.

 

 در صورتی که نیاز به مشاوره با  پزشکان و متخصصان مرتبط  را دارید، به ویزیت و مشاوره انلاین  اپلیکیشن نبض آوا  مراجعه نمایید.

گلودرد ویروسی

بسیاری از گلودرد ها به دلیل عفونت‌ های ویروسی ایجاد می شوند، مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا، ویروس اپشتین بار (EBV)، ویروس کرونا، سرخک، آبله مرغان و اوریون. همه‌ی ما امروزه با ویروس کرونا (Covid-19) آشنایی داریم و با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. شایع‌ترین علائم ویروس کرونا عبارتند از:

• سرفه، تب یا لرز، تنگی نفس یا دشواری در تنفس، درد عضله یا بدن درد، گلو درد، از بین رفتن چشایی یا بویایی، اسهال، سردرد، خستگی، حالت تهوع، استفراغ و احتقان یا آبریزش بینی.

 

همچنین بخوانید: درمان تب  بزرگسالان در منزل

 

 

 

مونونوکلئوز عفونی

علت دیگر گلودرد و التهاب لوزه، مونونوکلئوز ناشی از عفونت توسط ویروس اپشتن بار یا (EBV) است. مونونوکلئوز می‌تواند تا دو ماه ادامه داشته باشد، اما در اغلب اوقات خفیف است و با حداقل درمان برطرف می‌شود. علائم مونونوکلئوز که مشابه آنفولانزا می باشد عبارتند از:

• گلو درد، تورم لوزه‌ها، تورم غدد لنفاوی زیر بغل و گردن، سردرد،‌ خستگی، ضعف عضلانی ، تب و تعریق شبانه ممکن است یک فرد مبتلا به مونونوکلئوز، در طول مدت عفونت فعالش، گلودرد نیز داشته باشد.

 

راه های درمان تورم غدد لنفاوی

 

باکتری‌ها

گلو درد استرپتوکوکی نوعی عفونت رایج گلو است که ناشی از قرار گرفتن در معرض باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود. 
ممکن است فرد برای مبارزه با گلو درد استرپتوکوکی و جلوگیری از عوارض آن به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد. در کودکان، گلودرد استرپتوکوکی درمان نشده می‌تواند خطر تب روماتیسمی و التهاب کلیه را افزایش دهد. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها  (CDC)، گلو درد استرپتوکوکی ۲۰٪ - ۳۰٪ کودکان و ۵٪- ۱۵٪ بزرگسالان را درگیر می‌کند.

علائم گلو درد استرپتوکوکی شامل:

• تب بیش‌تر از ۱۰۱ درجه‌ی فارنهایت، لکه‌های سفید در گلو، غدد لنفاوی متورم و حساس در ناحیه‌ی گردن 

 

خلط پشت حلق

داشتن خلط در پشت حلق، به این معناست که مخاط اضافی در حال تخلیه شدن از سینوس‌ها به پشت گلو می باشد. این موضوع می‌تواند منجر به گلو درد مداوم شود. مواردی مانند سینوزیت، تغییرات آب و هوا، برخی از داروها، غذاهای پرادویه، انحراف تیغه‌ی بینی، آلرژی و هوای خشک می‌توانند باعث ایجاد خلط پشت حلق شوند.

علاوه بر گلودرد، علائم دیگر خلط پشت حلق شامل:

• بوی بد دهان، احساس نیاز مداوم به بلع خلط یا پاک کردن گلو، سرفه که در شب بدتر می‌شود و حالت تهوع به علت وجود مخاط اضافی در معده.

 

تنفس دهانی

اگر به طور مزمن از طریق دهان نفس بکشید، مخصوصا در هنگام خواب، می‌توانید به گلودرد مزمن و مکرر مبتلا شوید. معمولا در آغاز صبح که از خواب بیدار می‌شوید گلو درد را تجربه خواهید کرد و این درد با نوشیدن مایعات می تواند رفع شود.

علائم تنفس دهانی شبانه شامل:

• خشکی دهان، گلو درد، گرفتگی صدا، خستگی و تحریک پذیری هنگام بیدار شدن از خواب،‌ بوی بد دهان و سیاهی زیر چشم.

بیش‌تر اوقات، تنفس دهانی به دلیل نوعی انسداد بینی است که از تنفس مناسب از طریق بینی جلوگیری می‌کند. این انسداد به علت احتقان بینی، آپنه‌ی خواب و بزرگ شدن لوزه‌ها است.

 

آسیب دیدگی گلو

هرگونه آسیب مانند ضربه یا بریدگی در گردن، می‌تواند موجب گلو درد شود. گیر افتادن تکه ای غذا در گلو نیز می‌تواند باعث تحریک گلو درد شود.

استفاده‌ی مکرر از تارهای صوتی و عضلات گلو یکی دیگر از علل رایج گلو درد هستند. فریاد زدن، بلند حرف زدن یا آواز خواندن می‌تواند منجر به گلودرد شود. گلودرد یک شکایت رایج در بین مربیان و معلمانی است که اغلب مجبور به فریاد زدن هستند.

 

ریفلاکس اسید معده

ریفلاکس اسید که به آن سوزش سر دل نیز گفته می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که اسفنکتر تحتانی مری (LES)  ضعیف شده و قادر به محکم بسته شدن نیست. در نتیجه محتویات معده به سمت مری جریان می‌یابد. گاهی اوقات ریفلاکس اسید می‌تواند منجر به گلودرد شود. به مرور زمان، ممکن است اسید معده به مخاط مری و گلو آسیب برساند و موجب علایمی شود از جمله:

• گلو درد، سوزش سردل، مزه ی ترش در دهان، سوزش و ناراحتی سر معده (ناحیه‌ی فوقانی میانی معده) و مشکل در بلعیدن.

 

پیشنهاد می‌شود: چه بیماری های دیگری می‌توانند باعث مشکل در بلع شوند؟

 

ورم لوزه‌ها

اگر دچار گلو درد طولانی مدتی شده‌اید که برطرف نمی‌شود، ممکن است عفونت یا التهابی در لوزه‌ها داشته باشید. غالبا، التهاب لوزه در کودکان دیده می‌شود، اما افراد ممکن است در هر سنی به آن مبتلا شوند. التهاب لوزه در اثر عفونت‌های باکتریایی یا ویروس‌ها ایجاد می‌شود. التهاب لوزه ممکن است عود کند و چندین بار در سال ظاهر شود. گاهی ممکن است به درمان آنتی بیوتیکی نیاز داشته باشید.

از آنجا که انواع مختلفی از التهاب لوزه وجود دارد، علائم آن نیز می تواند بسیار متنوع باشد و شامل:

• مشکل در بلع یا بلع دردناک، گرفتگی صدا، گلودرد شدید، گرفتگی گردن، حساسیت فک و گردن به دلیل تورم غدد لنفاوی، قرمزی و تورم لوزه‌ها، وجود لکه‌های سفید یا زرد بر روی لوزه‌ها، بوی بد دهان، تب، لرز و سردرد، باشد.

 

بیشتر بخوانید: تورم غدد لنفاوی چگونه تشخیص داده می شود؟

سوزاک

سوزاک یک عفونت منتقله از راه جنسی (STI) است که توسط باکتری نایسریا گونوره (neisseria  gonorrhoeae) ایجاد می‌شود. ممکن است تصور کنید که یک عفونت مقاربتی فقط دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما سوزاک می‌تواند به علت رابطه‌ی جنسی دهانی محافظت نشده، گلو را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط، معمولا فقط منجر به قرمزی گلو و گلو درد مداوم می‌شود.

 

آبسه‌ی لوزه

آبسه‌ی لوزه، نوعی عفونت باکتریایی در لوزه‌هاست که می‌تواند گلودرد شدیدی ایجاد کند. این بیماری می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که التهاب لوزه‌ها به درستی درمان نشده باشد. هنگامی که عفونت از لوزه خارج می‌شود و به بافت اطراف گسترش می‌یابد، کیسه‌ای پر از چرک در نزدیکی یکی از لوزه‌ها تشکیل می‌شود.

در این حالت ممکن است بتوانید آبسه را در پشت حلق خود مشاهده کنید. اما گاهی این کیسه‌ی چرکی در پشت یکی از لوزه‌ها پنهان می‌شود.

علائم آبسه‌ی لوزه، معمولا شبیه علائم التهاب لوزه، اما کمی شدیدتر است که عبارتند از: 

• گلو درد (معمولا یک طرفه)، حساسیت و دردناک بودن لوزه‌ها، تورم گلو و فک، گوش درد، عفونت در یک یا هر دو لوزه، مشکل در باز کردن دهان به طور کامل، مشکل در بلعیدن، تورم صورت یا گردن، مشکل در چرخاندن سر از یک طرف به طرف دیگر، مشکل در کج کردن سر به پایین (حرکت چانه به سمت سینه)، مشکل در کج کردن سر به بالا، سردرد، گرفتگی صدا، تب یا لرز و بوی بد دهان.

 

گلودرد ناشی از آلودگی محیطی

اگر در منطقه‌ای مانند یک شهر بزرگ زندگی می‌کنید، ممکن است آلودگی هوا و دود، باعث ایجاد گلودرد مداوم شود. تنفس دود و آلاینده‌ها به خصوص در روزهای گرم، خطرناک است که علاوه بر گلودرد، می‌تواند باعث بدتر شدن علائم آسم، سرفه، تحریک قفسه‌ی سینه، تنفس دشوار و آسیب‌‌های ریوی نیز شود. 

 

گلودرد ناشی از دود سیگار

سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود سیگار هم می‌تواند باعث درد گلو، همراه با بدتر شدن آسم، برونشیت، آمفیزم و دیگر بیماری‌ها شود. علاوه بر این، سیگار کشیدن از عوامل خطر ابتلای سرطان گلو است.

 

اپی گلوتیت

اپی گلوتیت یک عفونت نادر اما خطرناک است. در اپی گلوتیت، التهاب و تورم اپی گلوت می‌تواند مجرای تنفسی را ببندد و تنفس را دشوار کند. این بیماری یک اورژانس پزشکی محسوب می شود.

 

علل نادر اما جدی گلودرد

بیماری‌های شدیدتر اما کم‌تر شایع که می‌تواند باعث گلو درد شود عبارتند از: عفونت HIV، تومورهای گلو، تومور زبان و تومور حنجره.

 

گلودرد در کودکان

گلودرد در هر گروه سنی دیده می‌شود، اما طبق آمار  CDC، بیش‌تر در بین کودکان ۵ تا ۱۵ ساله دیده می‌شود. گلودرد یک بیماری شایع در دوران کودکی است که اغلب توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود و طی چهار یا پنج روز بهبود می‌یابد. اگر کودک شما تب ‍۱۰۱ درجه‌ی فارنهایت (یا ۳۸/۳ درجه‌ی سانتیگراد) یا بالاتر دارد، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. تب می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی باشد. از آنجا که استرپتوکوک یک باکتری است، درمان باید با آنتی بیوتیک انجام شود.

می‌توان گلو درد کودک خود را با دارویی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن تسکین داد. به یاد داشته باشید که اگر کودک شما کم‌تر از شش ماه سن دارد، برای مصرف این داروها حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

به دلیل خطر ابتلا به یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری، به کودکان زیر ۱۸ سال آسپیرین ندهید.

در اینجا به چند نکته ی دیگر برای تسکین گلو درد کودک شما می پردازیم:

1. آب گرم و نمک را مخلوط کنید و از کودکتان بخواهید آن را غرغره کند. بچه‌های بالای ۶ سال معمولاً آنقدر بزرگ هستند که بدون بلعیدن، آب نمک را غرغره کنند.

2. به کودک خود مایعات گرم مانند آب مرغ یا چای بدهید. در کودکان با سن بالای یک سال، می‌توانید کمی عسل را در چای مخلوط کنید تا گلو را آرام کند.

3. از مصرف اسپری‌های گلودرد برای کودکان خودداری کنید. این محصولات حاوی بنزوکائین یا بی حس کننده هستند که می‌توانند در برخی کودکان واکنش آلرژیک ایجاد کنند.

بسیاری از درمان‌های خانگی می‌توانند به شما کمک کنند تا از درد و ناراحتی رهایی یابید اما اگر گلو درد پس از گذشت ۲ هفته بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت تجربه‌ی هر یک از این علائم، به پزشک مراجعه کنید:

• مشکل در تنفس، اختلال در بلع، مشکل در باز کردن دهان، تورم در صورت یا گردن، وجود خون در بزاق یا مخاط، احساس توده در گردن، گرفتگی صدا که بیش از ۲ هفته طول بکشد، گوش درد و بثورات پوستی.

در صورت تجربه ی حالت تهوع و استفراغ، به مراکز درمانی مراجعه کنید.

 

چه کسانی در معرض گلودرد مکرر قرار دارند؟

گلودرد مداوم در بیش‌تر مواقع، بسته به نوع آن می‌تواند طی چند روز تا یک هفته خود به خود برطرف شود. علائم عفونت گلو ممکن است حتی با درمان، تا هفت روز ادامه داشته باشد. افراد مبتلا به مونونوکلئوز ممکن است تا دو ماه گلو درد داشته باشند.

اگر به جراحی لوزه یا جراحی برای درمان آبسه احتیاج پیدا کنید، باید انتظار داشته باشید که در دوره‌ی نقاهت مقداری درد در گلو داشته باشید. افرادی که بیش‌تر در معرض گلودرد مکرر هستند عبارتند از:

• کودکان ۵ تا ۱۵ ساله.
• افراد مبتلا به آلرژی.
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• افرادی که با مواد تحریک کننده‌ی شیمیایی در تماس هستند.
• افرادی که عفونت‌های سینوسی طولانی مدت یا مکرر دارند.
• افرادی که لوزه‌های آن‌ها بزرگ یا دارای شکل نامنظم است.

 

راه های جلوگیری از ابتلا به گلودرد

یکی از راه‌های مقابله با گلو درد، جلوگیری از قرار گرفتن در معرض میکروب‌هایی است که باعث آن می‌شوند:

• شست و شوی مداوم دست‌ها

شستن دست‌ها با آب گرم و صابون در طول روز بسیار موثر است. اگر به دستشویی دسترسی ندارید، از یک ضد عفونی کننده‌ بر پایه‌ی الکل استفاده کنید. هر زمان که سطوحی مانند دستگیره‌ی درب را لمس کردید، یا پس از دست دادن یا تماس با افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند، دستان خود را بشویید.

• حفظ فاصله با افراد بیمار

سعی کنید از ارتباط نزدیک با افراد بیمار،‌ خودداری کنید. همچنین در زمان بیماری، وسایل شخصی مانند مسواک، عینک و ظروف را با دیگران به اشتراک نگذارید.

• تقویت قدرت بدن

و با درست غذا خوردن، خوب خوابیدن و ورزش، مقاومت بدن خود را حفظ کنید.

 

راه های ساده یا خانگی درمان گلودرد

گلو درد‌های ویروسی معمولا طی ۷ روز شروع به بهبود می‌کنند و نیازی به درمان پزشکی ندارند. به یاد داشته باشید که آنتی بیوتیک در درمان گلو درد ویروسی هیچ جایگاهی ندارد. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه‌ی آنتی بیوتیک خودداری کنید اما در مورد گلودردهای باکتریایی، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.

برای بهبود گلو درد می‌توانید از توصیه‌های زیر کمک بگیرید:

• آب بدن را حفظ کنید

هیدراته ماندن، نقش مهمی در درمان گلودرد دارد. هنگام کمبود آب، بدن نمی‌تواند بزاق و مخاط کافی تولید کند تا گلو را به طور طبیعی روغن کاری کند. این کار تورم و التهاب را بدتر می‌کند. چای گرم یا سوپ گرم انتخاب خوبی هستند. اما مراقب باشید زیرا چای داغ یا سوپ داغ ممکن است گلوی شما را بسوزانند و مشکل را بدتر کنند. از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید زیرا باعث خشک شدن بیش‌تر گلو می‌شود. مایعات سرد نیز می‌توانند در درمان سرفه موثر باشند.

• از عسل استفاده کنید

چای گرم و عسل می‌تواند گلو درد را تسکین دهد. علاوه بر این، چای باعث حفظ آب بدن می‌شود که یکی از مراحل مهم درمان گلودرد است. چای سبز یک انتخاب مناسب است زیرا به عنوان ضد باکتری، تسکین دهنده‌ی درد و منبعی غنی از آنتی اکسیدان‌ها عمل می‌کند و در کاهش التهاب موثر است.

• مسیر تنفسی را مرطوب نگه دارید

تنفس در هوای مرطوب می‌تواند باعث تسکین بافت متورم بینی و گلو شود. یک دستگاه بخور می‌تواند میزان رطوبت اتاق شما را افزایش دهد.

• دوش بخار را امتحان کنید

اگر دستگاه بخور ندارید، می‌توانید زیر دوش آب گرم، نفس بکشید تا بخار موجود به کاهش تورم و تسکین درد گلو کمک کند. همچنین می‌توانید با ریختن آب بسیار داغ درون ظرفی بخار ایجاد کنید. یک حوله را روی سر خود بکشید و بخار را نفس بکشید. چند دقیقه نفس عمیق بکشید و در صورت لزوم این کار را تکرار کنید تا گلودردتان تسکین یابد.

• سر خود را بالا بیاورید

هنگامی که گلودرد با احتقان و گرفتگی همراه است، یک یا دو بالش اضافی زیر سر خود قرار دهید. ارتفاع اضافی کمک می‌کند احتقان راحت‌تر برطرف شود و دیگر نیازی به خوابیدن با دهان باز نخواهید داشت که باعث خشک شدن گلو و آسیب بیش‌تر می‌شود.

 

درمان دارویی گلودرد

گلودرد بیش‌تر به علت ورود ویروس‌ها به بدن ایجاد می‌شود. ویروس‌ها را نمی‌توان با آنتی بیوتیک درمان کرد، زیرا آنتی بیوتیک‌ها فقط برای مقابله با باکتری‌ها موثر هستند. در واقع، گلو درد ویروسی باید روند خود را در بدن طی کند تا برطرف شود.

اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرد، کل دوره را به پایان برسانید. حتی اگر علائم شما از بین رفت و احساس بهتری داشته باشید، مصرف دارو را قطع نکنید. کامل نکردن دوره‌ی درمانی آنتی بیوتیک، می‌تواند باعث مقاومت باکتری‌ها شود و ممکن است دیگر به آنتی بیوتیک پاسخ ندهند.

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن نیز می‌توانند التهاب و تورم گلو و همچنین درد و خارش را کاهش دهند.

• اگر گلودرد به دلیل ریفلاکس اسید معده باشد، ممکن است پزشک برای تسکین علائم داروی ضد اسید تجویز کند.

 

جراحی

آبسه‌ی لوزه یا لوزه‌های متورم که تنفس یا خواب را مختل می‌کنند، ممکن است نیاز شود با جراحی برداشته شوند.

 

منابع:

https://www.healthline.com/

https://www.cdc.gov/

مطالب این مقاله توسط عرفان باروتچی و سید مصطفی زمانی، دانشجویان پزشکی، گردآوری و صحت علمی آن بررسی شده است.